"ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΚΑΛ" ΒΟΥΤΗΓΜΕΝΗ ΣΤΟ ΜΑΓΙΚΟ ΡΕΑΛΙΣΜΟ

Ο Szabolcs Hajdu είναι ούγγρος και οι παράξενες "Νύχτες στου Πασκάλ" ("Bibliotheque Pascal", 2010) που γύρισε είναι μια ταινία βουτηγμένη στο μαγικό ρεαλισμό. Αφηγείται την ιστορία μιας ανεξάρτητης κοπέλας που ζει νομαδική ζωή δίνοντας παραστάσεις δρόμου, ερωτεύεται έναν καταζητούμενο, κάνει ένα κοριτσάκι μαζί του, καταλήγει σ' ένα πολύ ιδιαίτερο πορνείο πολυτελείας στην Αγγλία και... και διάφορα άλλα.
Η ταινία διαθέτει εντυπωσιακές εικόνες που μένουν στη μνήμη, παράξενο κλίμα, ενώ το φολκλόρ στοιχείο εναλλάσσεται με μάλλον σκληρές σκηνές και το στοιχείο του θαύματος μπλέκεται αξεδιάλυτα με την καθημερινότητα. Προτείνει ουσιαστικά μια ονειρική πραγματικότητα ως αληθινή, αφού το στοιχείο του θαυμαστού εισβάλλει στην "πραγματική ζωή" και γίνεται απόλυτος καταλύτης των εξελίξεων. Ίσως αυτό να είναι και ένα αμφιλεγόμενο στοιχείο του φιλμ, αφού η λύση του "θαύματος" που οδηγεί την πλοκή μπορεί να θεωρηθεί εύκολη, από την άλλη όμως είναι τόσο ποιητική... Μας δείχνει μια βαλκανική κοινωνία (Ρουμανία) βουτηγμένη σε ένα "παλιό" κλίμα, με πανηγύρια, θαύματα, μουσικές στο δρόμο και εφήμερους έρωτες, νομάδες, έντονο μεταφυσικό στοιχείο και ανθρώπους που πιστεύουν απόλυτα σε μάντισες χαρτορίχτρες... και από την άλλη μια Δύση σε αδιέξοδο, όπου βαριεστημένοι από την ευμάρεια άνθρωποι αναζητούν όλο και πιο εξεζητημένες απολαύσεις, αγνοώντας κάθε ηθικό περιορισμό (δεν εννοώ σεξουαλικό, αλλά το ότι οι πόρνες είναι αιχμάλωτες παρά τη θέλησή τους).
Γενικά τη βρήκα ασυνήθιστη ταινία, που απευθύνεται κυρίως σε σινεφίλ. Το παράδοξο κλίμα της επηρεάζεται νομίζω τόσο από τον Κουστουρίτσα (χωρίς όμως την ενίοτε κωμική τρέλα του και το overdose βαλκανικής παράνοιας που τον διακρίνει), όσο και από τον Λιντς και τις καταβυθίσεις του στο αλλόκοτο. Εντυπωσιακές επιροές - όπως και εντυπωσιακές εικόνες που λέγαμε παραπάνω - ίσως όμως υπάρξουν αντιρρήσεις για το πόσο καλά δένουν όλα αυτά (αν μάλιστα συνυπολογίσουμε και τον απολυτο ρεαλισμό της πρώτης σκηνής με τον κοινωνικό λειτουργό). Και ίσως με ενόχλησε κάπως αυτή η λύση που βασίζεται αποκλειστικά στο ουρανοκατέβατο θαύμα.
Συνολικά όμως νομίζω ότι παραμένει ενδιαφέρουσα ταινία, με πολλές ιδέες - ίσως κάπως σκόρπιες, που κάνουν την ιστορία λιγότερο σφιχτή και μάλλον αποσπασματική. Σίγουρα πάντως είναι εντυπωσιακές οι σκηνές με τους ανθρώπους που προβάλλουν τα όνειρά τους, αυτές στο πολυτελές πορνείο (πορνείο για διανοούμενους προφανώς), όπου κάθε πόρνη ενσαρκώνει μια ηρωίδα της λογοτεχνίας κλπ. Αξίζει την προσοχή μας παρά τις επί μέρους αντιρρήσεις μου.