"ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΟ", ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΜΩΣ ΚΑΛΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

 

Να λοιπόν που, μετά τόσα χρόνια έντονης παρουσίας, το ιρανικό σινεμά είναι παρόν και εξακολουθεί να δίνει καλές ταινίες. Το "Δεν Υπάρχει Κακό" του Mohammad Rasoulof (2020) το επιβεβαιώνει απόλυτα. Πρόκειται για μια σπονδυλωτή ταινία (4 ιστορίες), οι οποίες ωστόσο περιστρέφονται γύρω από το ίδιο θέμα: Τη θανατική ποινή.

Δεν έχει νόημα να σας αφηγηθώ τις 4 ιστορίες. Άλλωστε το ύφος τους και τα σεναριακά ευρήματα, αλλά και η ατμόσφαιρά τους, είναι εντελώς διαφορετικά. Κοινότοπη καθημερινότητα στην πρώτη, σασπένς και συμβολισμοί στη δεύτερη, λυρισμός και υπέροχη φύση στην τρίτη, λιτότητα - ταιριαστή με το ερημικό τοπίο - και στοχασμός στην τέταρτη. Διαφορετικά περιβάλλοντα, διαφορετικοί, πάντοτε όμως συνηθισμένοι, καθημερινοί, άνθρωποι, εικόνες άλλοτε εξοχής και άλλοτε πόλης, κι όμως το θέμα είναι ακριβώς ίδιο. Βλέπετε, στο Ιράν, όπως και σε πολλές άλλες μεγάλες χώρες του κόσμου, η θανατική ποινή εξακολουθεί να υφίσταται. Η εξυπνάδα της ταινίας έγκειται στο ότι καταπιάνεται με έναν εξαιρετικά πρωτότυπο τρόπο με το θέμα: Δεν υπάρχει το μελό στοιχείο του ήρωα που πρόκειται να θανατωθεί, δίκαια ή άδικα Το θέμα εξετάζεται (με πολύ διαφορετικούς και έξυπνους τρόπου, επαναλαμβάνω) με βάση τις επιπτώσεις πάνω στους άλλους ανθρώπους που με οποιοδήποτε τρόπο σχετίζονται μ' αυτήν. Και μάλιστα εξετάζεται κυρίως από τη μεριά των δημίων και όχι των καταδικασμένων.

Με τον έμμεσο αυτόν τρόπο (δίχως να δείχνει ποτέ κρεμάλες ή ηλεκτρικές καρέκλες) η ταινία γίνεται ενίοτε συγκλονιστική. Και ταυτόχρονα κάνει και υπόγεια κριτική στο καταπιεστικό καθεστώς γενικότερα (όσο μπορεί βεβαίως διότι η λογοκρισία υπάρχει πάντα στη χώρα). Είναι φυσικό (μειονέκτημα εξ ορισμού στο είδος αυτό των ταινιών) το φιλμ να μην έχει εικαστική ενότητα (απόλυτα ηθελημένα φυσικά), αλλά και κάποιες από τις ιστορίες να είναι πιο δυνατές από τις άλλες ή να αγγίζουν περισσότερο κάποιους από τους θεατές. Ωστόσο σε κάποια σημεία της σε αφήνει άναυδο.

Αν δεν φοβάστε το "τριτοκοσμικό" και δεν είστε εθισμένοι στην αμερικάνικη αισθητική, την συνιστώ ανεπιφύλακτα.

ΥΓ: Προσοχή: Η πρώτη ιστορία για αρκετή ώρα μπορεί να σας κουράσει και να σας κάνει να βαρεθείτε με την εμμονική καταγραφή της πεζής καθημερινότητας. Τόσο η ίδια όμως με το απρόσμενο φινάλε της όσο και οι επόμενες κάθε άλλο παρά κούραση θα προκαλέσουν.