Ο "ΜΙΚΡΟΣ ΤΟΝΙ" ΚΑΙ ΕΝΑ ΤΡΙΟ...

Δεν ξέρω αν γνωρίζετε τον ολλανδό σκηνοθέτη Alex van Warmerdam. Εγώ τον έμαθα πρόσφατα και τον βρήκα πολύ ιδιάιτερο. Αν έπρεπε να τον συγκρίνουμε με κάποιον, θα λέγαμε ότι είναι ένας σύγχρονος απόγονος του Bunuel. Διαθέτει αρκετά στοιχεία σουρεαλισμού και, κυριως, μια ανατρεπτική και κοφτερή σάτιρα σύγχρονων καταστάσεων (που σχετίζονται με τη δυτική ευμάρεια και αφθονία) και κατάμαυρο συνήθως χιούμορ. Ένας από τους προσφιλείς του στόχους είναι η οικογένεια στην σύγχρονη, μοντέρνα μορφή της, η ολλανδική κυρίως. αλλά και η δυτική γενικότερα. Με διάφορους τρόπους την αποδομεί, την "πειράζει", την χλευάζει ενίοτε.
Το "Little Tony" (Kleine Teun) γυρίστηκε το 1998 και, όπως πάντοτε σχεδόν, στηρίζεται σε μια "κουφή" ιστορία. Σε απομονωμένο αγροτικό σπίτι στην απελπιστικά επίπεδη Ολλανδία ζει ένα άτεκνο ζευγάρι. Ο σύζυγος είναι αναλφάβητος και δεν έχει κανένα πρόβλημα μ' αυτό, η γυναίκα του όμως, που αναγκάζεται να του διαβάζει τους υπότιτλους στην τηλεόραση, ενοχλείται και αποφασίζει να προσλάβει μια δασκάλα γι' αυτόν. Η οποία τυγχάνει όμορφη, ο αγρότης την ερωτεύεται και, προς μεγάλη του σύγχιση, ενθαρύνεται από τη σύζυγο να προχωρήσουν οι σχέσεις τους, ώστε να ξεθυμάνει το πάθος τους και αυτός να ξαναγυρίσει κοντά της. Κι οχι μόνο αυτό: Τον προτρέπει να κάνει και παιδί μαζί της, αφού οι ίδιοι δεν μπορούν. Από εκεί και πέρα ξεκινά σειρά από εξωφρενικές καταστάσεις, που θα καταλήξουν σε σκοτεινό και μαύρο τέλος.
Οι τραβηγμένες φάσεις (επίτηδες φυσικά) δίνουν και παίρνουν. Το χιούμορ, όπως είπαμε, είναι μαύρο και θα καταλήξει σε φόνους (προσφιλές τέλος για τον Warmerdam). Στο μεταξύ ο σαρδόνιος δημιουργός έχει προλάβει να ανατρέψει πολλά απ' όσα ξέρουμε και πιστεύουμε για τον θεσμό της οικογένειας, έχει καταφέρει να μας διασκεδάσει και να μας ενοχλήσει ταυτόχρονα και, γενικά, να σκάψει τα θεμέλια αρκετών δεδομένων. Όχι, η οικογένεια στην ταινία αυτή δεν είναι όπως θα νομίζατε! Σημειώνω επίση τον κυρίαρχο ρόλο που παίζει το βαρετό ολλανδικό τοπίο στην ταινία (όπως και σε άλλες δικές του). Ναι, η ευμάρεια κυριαρχεί, πλην όμως...
Οι ρυθμοί είναι μάλλον αργοί, δεν υπάρχει γρήγορο μοντάζ και οι (σουρεαλιστικές μερικές φορές) καταστάσεις χτίζονται σταδιακά. Ανεξάρτητα απ' αυτά η ταινία με διασκέδασε με έναν διεστραμένο τρόπο, πράγμα που συμβαίνει με όλες του ολλανδού δημιουργού. Την συστήνω σαν μια εισαγωγή στο έργο του. Αν σας κουράσει ή σας ενοχλήσει αφείστε τον. Αν σας διασκεδάσει όμως, ψάξτε και τις υπόλοιπες, που κινούνται στο ίδιο κλίμα. Προσεχώς θα γράψω και για μερικές άλλες απ' αυτές.
ΥΓ: Ο βασικός ρόλος ερμηνεύεται από τον ίδιο το σκηνοθέτη, ο οποίος παίζει στις περισσότερες ταινίες του.