"ΑΠΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ", ΑΣΤΕΙΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Γνωρίζετε τον Hal Hartley; Έναν εξαίρετο αμερικάνο ανεξάρτητο σκηνοθέτη, που δυστυχώς είχε μάλλον μικρή διάρκεια, κάνοντας μια σειρά από ιδιόρυθμες ταινίες στα πρώτα χρόνια των 90ς και μετά... το χάος (η τελευταία μεγάλη του έγινε το 2006). Το "Simple Men" πάντως του 1992 είναι νομίζω από τις πιο καλές και πλέον χαρακτηριστικές του πολύ προσωπικού του ύφους.
Η ταινία αφηγείται τις περιπέτειες δύο απένταρων αδελφών που ψάχνουν τον χαμένο και σχεδόν άγνωστο σ' αυτούς πατέρα τους. Ο ένας γιατί το θέλει πολύ, ο άλλος με το ζόρι, επειδή έχει μπλεξίματα με την αστυνομία και καλό είναι να την κάνει, οπότε... Θα καταλήξουν σε ένα μπαρ και αγρόκτημα που έχει μια δυναμική γυναίκα, όπου πολλά παράξενα και αστεία θα συμβούν.
Το φιλμ είναι τρυφερό, γλυκό, ανθρώπινο και ταυτόχρονα πολύ αστείο. Προσοχή όμως: Το χιούμορ του Hartley είναι πολύ προσωπικό και ίσως κάποιοι να μη γελάσουν. Οι βασικές επιροές του είναι, νομίζω, από τον Τζάρμους, αφού ο Hartley φτιάχνει ένα κάπως παρόμοιο κλίμα στις καλές ταινίες του. Για μένα η βασική του αρετή (και πηγή του χιούμορ) είναι οι απίστευτοι χαρακτήρες των ηρώων του και όσων τους περιβάλλουν. Στην ουσία πρόκειται για μια πινακοθήκη λίγο - πολύ λοξών τύπων, τους οποίους ο σκηνοθέτης αντιμετωπίζει με κατανόηση και τρυφερότητα. Ο ερωτοχτυπημένος σερίφης που λέει συνεχώς ατάκες για το πόσο άδικη και μαύρη είναι η ζωή, ο 70άρης αναρχικός πατέρας που απαγγέλει τσιτάτα του γνωστού επαναστάτη αναρχικού Μαλατέστα, η αλλόκοτη νεαρή ρουμανικής καταγωγής ερωμένη του, ο στα όρια της παράνοιας πρώην σύζυγος της ιδιοκτήτριας του μπαρ, ο βοηθός της με το κόλλημα με το παλιό ροκ, ο γαλλομαθής βενζινάς, είναι μερικοί απ' αυτούς που συνθέτουν τον ξεκαρδιστικό (για μερικούς τουλάχιστον) και "χαριτωμένο" - έστω κι αν μερικοί... χμμμ... - μικρόκοσμο του Χάρτλεϊ. Από την άλλη σκηνές όπως αυτή του χορού στο μπαρ, με την Elina Lowenson στα καλύτερά της, μένουν χαραγμένες στη μνήμη με το αλλόκοτο και πάντα αστείο ύφος τους. Οι ατάκες είναι κοφτές, οι διάλογοι επίσης. Ορισμένες καταστάσεις είναι στα όρια του σουρεαλισμού. Βρισκόμαστε στην καρδιά του ανεξάρτητου αμερικάνικου σινεμά στις καλές - για μένα - στιγμές του.
Προσωπικά, όπως καταλάβατε, το φιλμ αυτό μ' αρέσει πολύ. Και το χιούμορ και η τρυφερότητα κι η ανθρωπιά που αποπνέει, η γενική αίσθηση του "άσε τον κόσμο να είναι όπως θέλει ο καθένας" ή, αν προτιμάτε, "κι οι ιδιόρυθμοι έχουν μια θέση σ΄αυτόν τον κόσμο, ιδιαίτερα αν δεν πειράζουν κανέναν". Σας προειδοποιώ όμως: Το "Simple Men" και ο Hartley της σύντομης καλής περιόδου του θα αρέσουν μόνο σε ανθρώπους που τη βρίσκουν με δημιουργούς ιδιόρυθμους όπως ο Τζάρμους, που προανέφερα, ή ο Καουρισμάκι. Οι υπόλοιποι ας ψάξουν για πιο συμβατικές κωμωδίες.