ΟΡΓΟΥΕΛΙΚΟ "THX 1138"

Σπάνια στην ιστορία του σινεμά το ντεμπούτο ενός δημιουργού υπήρξε τόσο, μα τόσο διαφορετικό από το υπόλοιπο έργο του. Αφορμή για τη σκέψη αυτή μου έδωσε το "THX 1138", πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του George Lucas στα 1971. Πρόκειται για φιλμ επιστημονικής φαντασίας, τυπικό δείγμα μελλοντικής δυστοπίας, που, όπως όλες οι ταινίες του είδους, χρωστά πολλά στο κλασικό "1984" του Όργουελ. Στη συγκεκριμένη ταινία όμως υπάρχουν αρκετές ιδιαιτερότητες. Με σημαντικότερη το γεγονός ότι πρόκειται για ένα σχεδόν πειραματικό φιλμ, το οποίο μάλιστα χαρακτηρίζεται από έναν ιδιαίτερο μινιμαλισμό.
Σε μια μελλοντική κοινωνία οι άνθρωποι ζουν κάτω από την επιφάνεια της γης, σε ένα αποστειρωμένο, υψηλής τεχνολογίας τεχνητό περιβάλλον. Όλοι μιλούν με αριθμούς και σταστιστικές, η παραγωγή προϊόντων και η κατανάλωση θεοποιούνται, τα συναισθήματα, ο έρωτας και το σεξ απαγορεύονται αυστηρά... Όπως και στο προαναφερθέν "1984" δηλαδή, με μόνη διαφορά τη σχεδόν ρομποτοποιημένη παραγωγή και γενικότερα την πολύ υψηλή τεχνολογία που κυριαρχεί. Όταν κάποιος από τους κατοίκους αρχίζει να διαφέρει, υποχρεώνεται να υποστεί τις συνέπειες και, τελικά, προσπαθεί να δραπετεύσει απ' αυτόν τον κόσμο.
Η ταινία παρακολουθείται σχετικά δύσκολα. Τόσο έξ αιτίας της γλώσσας που χρησιμοποιεί, γεμάτης με επίτηδες ακατανόητους όρους και αριθμούς, όσο και λόγω της ελλειπτικής αφήγησης, οποία αφήνει κάποια κενά. Και, βέβαια, στη δυσκολία αυτή συμβάλλει κυρίως η ίδια η πολύ χαρακτηριστική της εικόνα. Ο Lucas χρησιμοποιεί κυρίως το απόλυτο, εκτυφλωτικό λευκό, τονίζοντας έτσι την απόλυτη έλλειψη background και οποιασδήποτε ποικιλίας από τον κόσμο που περιγράφει. Ορίζοντας δεν υπάρχει. Το πάνω και το κάτω συγχέονται. Σε κάποιες σκηνές οι ήρωες μοιάζουν να πλέουν σε ένα απόλυτο, ομογενοποιημένο λευκό, όπως στα λευκά είναι ντυμένοι και οι ίδιοι. Σπάνια ο κινηματογράφος έχει συλλάβει τόσο ταιριαστές εικόνες για να μας δώσει την έλλειψη ποικιλίας, τη συναισθηματική νέκρα και την καταπίεση που επικρατεί σ' έναν κόσμο.
Ο σκηνοθέτης μοιάζει να μην ενδιαφέρεται (συνειδητά μάλλον) για πολλές - πολλές εξηγήσεις για τα όσο συμβαίνουν. Μάλλον θέλει κι ο ίδιος να δημιουργήσει κάποια αφηγηματικά κενά στον θεατή. Γι' αυτό σας είπα ότι πρόκειται για σχεδόν πειραματική ταινία. Και γι' αυτό μπορεί να κουράσει αρκετούς. Αλλά έτσι δεν γίνεται συχνά με ανήσυχους, εικονοκλάστες νεαρούς δημιουργούς; Σαν ντεμπούτο πάντως, έχει πολύ ενδιαφέρον. Ποιος να φανταζόταν τότε την τόσο διαφορετική συνέχεια, με τους Πόλεμους των Άστρων και τα ανεξάντλητα θαρρείς franchise τους...