ΡΗΧΟΙ ΤΑΦΟΙ, ΑΠΥΘΜΕΝΗ ΑΠΛΗΣΤΙΑ

Το 1994 ήταν η χρονιά που γνωρίσαμε τον άγγλο Danny Boyle, που μέχρι τότε έκανε τηλεόραση. Το Shallow Graves ("Μικρά Εγκλήματα μεταξύ Φίλων" στα ελληνικά) ήταν η πρώτη του ταινία. Και μας έκανε αμέσως να ενδιαφερθούμε γι' αυτόν.

Το φιλμ κινείται στη γραμμή που χάραξε πρώτος (νομίζω) ο Χιούστον με τον "Θησαυρό της Σιέρα Μάντρε". Έχει να κάνει δηλαδή με την ανθρώπινη απληστία και την παράνοια, σε τελική ανάλυση, που προκαλεί το χρήμα. Τρεις νεαροί φίλοι και συγκάτοικοι, δύο άντρες και μία γυναίκα (τίποτα ερωτικό μεταξύ τους), ζουν αρμονικά. Πλάκες, χαρούμενη ατμόσφαιρα, εύθυμη καθημερινότητα. Ώσπου στα χέρια τους πέφτει τυχαία ένας αμύθητος θησαυρός. Από εκεί και πέρα τα πάντα αλλάζουν δραματικά.

Αξίζει τον κόπο να παρακολουθήσετε τη δεξιοτεχνία με την οποία ο Boyle αλλάζει σταδιακά την ατμόσφαιρα και το στιλ. Όλα ξεκινάν σαν μια ανάλαφρη αγγλική κωμωδία, είδος που οι βρετανοί γνωρίζουν τόσο καλά. Σιγά - σιγά τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται όλο και πιο "βαριά" για να καταλήξουμε σε ένα απόλυτα ζοφερό τελευταίο μέρος, με σκηνές που αγγίζουν τα όρια του σπλάτερ. Η ψυχολογία των ηρώων αλλάζει όσο περνά η ώρα, τη φιλία αντικαθιστά η αμοιβαία καχυποψία, που με τη σειρά της δίνει τη θέση της στην καθαρή παράνοια. Κι όλα αυτά με απόλυτα πειστικό, κατά τη γνώμη μου, τρόπο. Η "τιμή" για να αγοραστεί μια συνείδηση, για να ξεχαστεί κάθε έννοια ηθικής, για να παραμεριστεί κάθε συναίσθημα, είναι φτηνή, μοιάζει να μας λέει στο απαισιόδοξο για την ανθρώπινη φύση αυτό δοκίμιο ο σκηνοθέτης. Αρκεί μια βαλίτσα λεφτά και όλα τα άλλα πάνε περίπατο. Αλλά, όπως έγραψα και πιο πάνω, δεν είναι μόνο η ηθική που εξαφανίζεται. Είναι και η καθαρή τρέλα που κυριεύει τους ανθρώπους μπροστά στον πλούτο ή, έστω, την προοπτική του. Όπως ακριβώς και στην αρχετυπική για το θέμα ταινία του Χιούστον που προανέφερα.

Από τα φιλμ που μου είχαν κάνει εξαιρετική εντύπωση στην εποχή τους, ξεγελά τον θεατή με τη χαρούμενη αρχή του για να καταλήξει σε κάτι απόλυτα σκοτεινό και ανατριχιαστικό. Και, όπως απέδειξε η συνέχεια, το πολύ καλό (και πάμφτηνο) αυτό ντεμπούτο του Boyle δεν ήταν καθόλου τυχαίο...