Η "ΣΥΝΤΟΜΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ" ΚΑΙ Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ

Ο βρετανός σκηνοθέτης David Lean (1908-1991), από τους μεγάλους της χώρας του, γυρίζει τη "Σύντομη Συνάντηση" το 1946. Έκτοτε θεωρείται μια από τις 10 καλύτερες βρετανικές ταινίες όλων των εποχών. Θα συμφωνήσουν άραγε οι σημερινοί εθισμένοι στο Χόλιγουντ και τη συνεχή δράση θεατές; Πολύ φοβάμαι ότι όσοι διαθέτουν βιντεοκλιπάδικη (και μόνο) οπτική δεν θα τα καταφέρουν.
Η ταινία είναι τόσο απλή κι όμως τόσο συγκλονιστική... Ενώ εξωτερικά τίποτα σχεδόν δεν συμβαίνει, οι εσωτερικοί κόσμοι των δύο ηρώων σαρώνονται κυριολεκτικά, κάθε σταθερά τους ανατρέπεται, τα πάντα μέσα τους καταρρέουν. Κι όμως γύρω τους εξακολουθεί να μη συμβαίνει τίποτα. Κανείς άλλος δεν αντιλαμβάνεται το παραμικρό. Αλλά αυτό ακριβώς είναι τελικά, νομίζω, το μεγαλείο της ταινίας: Το πόσο δεξιοτεχνικά, ευαίσθητα, ιδιοφυώς θα έλεγα, καταγράφει ο Lean όλο αυτό το εσωτερικό δράμα, καταφέρνοντας να κάνει χιλιάδες θεατές να φεύγουν συγκλονισμένοι.
Σας είπα ότι πρόκειται για την απλούστερη ιστορία του κόσμου: Ένας άντρας και μια γυναίκα, γιατρός εκείνος, απλή νοικοκυρά η άλλη, παντρεμένοι με παιδιά αμφότεροι, συναντιούνται τυχαία στο μπαρ του σιδηροδρομικού σταθμού που χρησιμοποιούν τακτικά, ερωτεύονται παράφορα, αλλά είναι αδύνατο να προχωρήσουν, να αποκαλύψουν τον έρωτά τους. Ποτέ η συμβατική, κοινότοπη καθημερινότητα δεν δείχτηκε τόσο πνιγηρή, σκληρή, απαγορευτική στην οθόνη. Ποτέ η τυχαία συνάντηση με ένα γνωστό, η καθημερινή ρουτίνα του σπιτιού και της οικογένειας, ένα τυχαίο βλέμμα, δεν υπήρξαν τόσο φριχτά, επικίνδυνα. Ποτέ κάποιες ελάχιστες καθημερινές στιγμές ευτυχίας δεν φάνηκαν τόσο πολύτιμες, σα να περικλείουν μέσα τους την πεμπτουσία των ζωών των δύο ηρώων. Και να φανταστείτε ότι ολόκληρο το φιλμ διαδραματίζεται σε ελάχιστους χώρους (κοινότοπους φυσικά): Στο περίφημο μικρό, ευτελές μπαρ του σταθμού όπου οι ήρωες περιμένουν πάντοτε τις Πέμπτες τα τρένα τους, στο σπίτι της γυναίκας και σε ελάχιστους άλλους.
Φυσικά η όλη ιστορία έχει να κάνει και με το συντηρητισμό και την εν γένει πνιγηρή ατμόσφαιρα της Βρετανίας της εποχής. Πιστεύω όμως ότι ξεπερνά κατά πολύ τις χωροχρονικές αυτές συντεταγμένες και γίνεται μια παγκόσμια και διαχρονική ιστορία, μια μελέτη του θριάμβου του "πρέπει" πάνω στο "θέλω", του καθωσπρεπισμού και του κοινωνικού περίγυρου πάνω στις ατομικές επιθυμίες. Θα μποορούσα να θεωρήσω μακρινό απόγονο της ταινίας το θαυμάσιο "In the Mood for Love" του Γουανγκ Καρ-Βάι, που, με εντελώς διαφορετική αισθητική, πραγματεύεται επίσης το θέμα ενός ανεκπλήρωτου έρωτα. Κι έπειτα, σκέφτεσαι πόσο αληθινό μπορεί να είναι κάτι τέτοιο ακόμα και στη σύγχρονη, σαφώς πιο απελευθερωμένη εποχή, και τότε παγώνεις…
Μικρές λεπτομέρειες, απίστευτη ευαισθησία, μικρά γεγονότα αδιάφορα για τους πάντες εκτός από τους δύο πρωταγωνιστές, συνθέτουν όντως μια κλασική ταινία του παγκόσμιου σινεμά. Προσωπικά με άγγιξε απόλυτα. Είμαι όμως περίεργος για το αν μπορεί να επιδράσει τόσο στην πλειοψηφία των σημερινών θεατών.