"THE NEW WORLD" Ή Η ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΦΛΥΑΡΙΑ

Ίσως μερικοί να "σκίσετε τα ιμάτιά σας", αλλά θα τολμήσω να πω ότι ο Terence Malick δεν υπήρξε ποτέ αγαπημένος μου. Ο σκηνοθέτης αυτός, ομολογουμένως ιδιαίτερα εικαστικός και μονίμως "φιλοσοφικός", προσωπικά μου φαίνεται μάλλον βαρετος και υπερεκτιμημένος. Το "The New World" του 2005 νομίζω ότι δεν αποτελεί εξαίρεση.
Η ταινία αφηγείται την αποίκηση της Αμερικής από τους άγγλους το μακρινό 1607 και τη σχέση τους με τους ιθαγενείς. Καθώς ένα πλοίο με άποικους - στρατιώτες φτάνει στη Βιρτζίνια ο Κάπτεν Σμιθ γλυτώνει την κρεμάλα (τον κατηγορούσαν για υποκίνηση σε ανταρσία). Οι σχέσεις του με τους άλλους άποικους περνούν από διάφορα στάδια (από αρχηγός έως σχεδόν κατάδικος). Αυτός ωστόσο ερωτεύεται όχι μόνο μια ιθαγενή ινδιάνα πριγκήπισα της γειτονικής φυλής, αλλά και την παρθένα φύση που τον περιβάλλει, όπου βρίσκει το αληθινό νόημα της ζωής. Η ιστορία όμως έχει συνέχεια. Ο ήρωάς μας θα αναγκαστεί να αναχωρήσει και μια νέα ζωή περιμένει τη νεαρή ινδιάνα, η οποία βαθμιαία θα μυηθεί στους δυτικούς τρόπους.
Ο Μάλικ ακολουθεί κι εδώ κάποιες από τις σταθερές προβληματικές του: Αληθινή έκσταση μπροστά στη φύση, σκέψεις για την αγάπη, συμπαντική άποψη της ζωής. Αλλά εξετάζει επίσης τις, αντίθετες συνήθως, σχέσεις ανάμεσα στο θέλω και στο πρέπει, στην επιθυμία και στο καθήκον. Και τις ιμπεριαλιστικές πρακτικές των δυτικών, την καταστροφή της φύσης και της αρμονίας με την οποία ζουν σε σχέση μ' αυτήν οι πρωτόγονες φυλές, την καταστροφή τελικά αυτής της ισορροπίας και, εν τέλει, την αποδοχή της ζωής ως έχει, τον τελικό συμβιβασμό με την ήρεμη αγάπη απέναντι σε έναν θυελλώδη έρωτα.
Ενδιαφέροντα όλα αυτά - αν και ήδη πολλά και φορτωμένα - αλλά θα μου επιτρέψετε να θεωρώ ότι για μια ακόμα φορά ο δημιουργός αυτός περισσότερο αμπελοφιλοσοφεί. Η αφήγησή του φρενάρει, κολλάει ουσιαστικά, γίνεται (επίτηδες υποθέτω) ακόμη πιο αργή από τους συνήθεις αργούς ρυθμούς του, καθώς κάθε λίγο στην ιστορία παρεμβάλλονται λυρικοί μονόλογοι των ηρώων περί έρωτα και αγάπης, περί ζωής και φύσης και άλλων "υψηλών". Ο ίδιος ο σκηνοθέτης μοιάζει εκστατικός μπροστά στη φύση (συγνώμη, αλλά αυτή η τυφλή μυθοποίηση και ωραιοποίηση της κατά βάθος φριχτά άγριας και βάρβαρης φύσης μου φαίνεται αφελής) και χαμένος στους συμπαντικούς του συλλογισμούς (εις βάρος της φιλμικής ροής κατά τη γνώμη μου).
Η φωτογραφία βεβαίως είναι πολύ καλή, η φύση υμνείται όπως είπαμε και μοιάζει πανέμορφη, ο Κόλιν Φαρέλ είναι καλός, η πρωτοεμφανιζόμενη Q'orianka Kilcher επίσης (όπως και ο Κρίστοφερ Πλάμερ και ο Κρίστιαν Μπέιλ), η σύλληψη είναι συχνά επική, συνολικά όμως το όλο "πακέτο" με κούρασε αρκετά. Ας σταματήσει να θέλει να τα πει όλα με τη μία ο Μάλικ, με αποτέλεσμα πολλές ταινίες του να γίνονται τελικά ιδιαίτερα βαριές.