Η ΦΡΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΡΑΛΟΓΟ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΣΤΟ "'71"

Το 2014 ο τηλεοπτικός μέχρι τώρα Yann Demange κάνει το εντυπωσιακό ντεμπούτο του με το "'71", μια ταινία που αναφέρεται στην ιρλανδική κρίση (της Βόρειας Ιρλανδίας για την ακρίβεια), που κόστισε πολύ αίμα στη δεκαετία του 70 κυρίως, και δεν πάυει να αποτελεί μια ανοιχτή πληγή (με πολύ ηπιότερες καταστάσεις βεβαίως) ακόμα και σήμερα.
Ένας νεαρός βρετανός στρατιώτης μετατίθεται ξαφνικά στο ταραγμένο Μπέλφαστ και από την πρώτη κιόλας μέρα μοιάζει να βρίσκεται σε ένα αληθινό πεδίο μάχης. Στην πρώτη του κιόλας αποστολή, άπειρος και χαμένος, αποκόπτεται από τη μονάδα του και βρίσκεται να περιπλανιέται μόνος και άοπλος σε μια εφιαλτική νύχτα και σε μια πέρα για πέρα εχθρική πόλη, αφού βρίσκεται στη συνοικία των καθολικών, το προπύργιο του ΙΡΑ, που πολεμά τους βρετανούς. Από εκεί και πέρα η μία αγωνία διαδέχεται την άλλη και η κατάσταση γίνεται αληθινή κόλαση.
Το φιλμ εντυπωσιάζει αρχικά με τη στιβαρότητά του. Σκοτεινή ατμόσφαιρα, άσχημο αστικό περιβάλλον, φτώχεια και πανταχού παρούσα βία, συνθέτουν το δυσοίωνο, λαβυρινθώδες σκηνικό. Το σασπένς είναι αδιάκοπο και με κράτησε από την αρχή ως το τέλος. Η ντοκιμαντερίστικη και, ξαναλέω, σκοτεινή και μουντή κινηματογράφηση είναι νομίζω εξαίρετες και πέρα για πέρα ταιριαστές με την κατάσταση.
Ο σκηνοθέτης δεν παίρνει θέση στη διαμάχη καθολικών (που ένοπλο τμήμα τους είναι ο ΙΡΑ) και διαμαρυρόμενων (που υποστηρίζουν τους Άγγλους) Ιρλανδών, δείχνει ωστόσο τις πολύπλοκες ίντριγκες και τις εσωτερικές διαμάχες στους κόλπους αμφοτέρων των παρατάξεων. Ο φανατισμός ή η απάνθρωπη ψυχρότητα διαδέχονται η μία την άλλη. Αυτό όμως που είναι πραγματικά συγκλονιστικό στην "ασθμαίνουσα" αυτή ταινία είναι το πώς παρουσιάζει ανάγλυφα το παράλογο του πολέμου και της βίας, την ωμή φρίκη τους, όπου δεν έχει θέση τίποτα το ανθρώπινο. Και, επίσης, την κτηνωδία του στρατού (του κάθε στρατού οποιασδήποτε χώρας). Οι φαντάροι δεν είναι παρά αναλώσιμο κρέας, άβουλα πιόνια σε μια ευρύτερη, πολύπλοκη και συχνά δίχως νόημα - και δίχως τέλος - τεράστιας σκακιέρας. Ο στρατός και ο πόλεμος κάνουν τον άνθρωπο μη άνθρωπο. Τόσο απλά. Πέρα από ιδεολογίες και συμπάθειες. Στο τέλος ο θεατής δεν μπορεί, νομίζω, να είναι υπέρ του ενός ή του άλλου - ή μάλλον μπορεί κάλλιστα να είναι βλέποντας τα πράγματα γενικά και απ' έξω, αλλά η γεύση που μένει είναι η αηδία και το παράλογο στρατών και πολέμων.
Γι' αυτό, σε συνδυασμό με το σασπένς της, θεωρώ τόσο δυνατή αυτή την "από το πουθενά" ταινία.