ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

Η ανεξάρτητη αμερικανίδα σκηνοθέτης Debra Granik καταφέρνει με το "Winter's Bone" (Στην Καρδιά του Χειμώνα, 2010) να δώσει ένα πολύ δυνατό δράμα και έναν εξαιρετικό πρωταγωνιστικό χαρακτήρα, που θα μείνουν για καιρό στο μυαλό μου.
Μια 17χρονη πάμφτωχη, αλλά πεισματάρα κοπέλα στη "βαθιά" αμερικάνικη επαρχία (κάπου στο Μισούρι), με μια μάνα που δεν επικοινωνεί με κανέναν και δύο μικρά αδέλφια, ψάχνει τον εξαφανισμένο και όχι πολύ νομοταγή πατέρα της. Όχι από αγάπη, συναισθηματική ανάγκη της παρουσίας του ή κάτι τέτοιο, αλλά καθαρά για πρακτικούς λόγους. Λόγους ζωής ή θανάτου θα λέγαμε. Αν δεν εμφανιστεί στο δικαστήριο οι πιστωτές θα πάρουν το μοναδικό περιουσιακό τους στοιχείο, το σπίτι, και η ήδη προβληματική οικογένεια θα μείνει κυριολεκτικά στο δρόμο. Κι εμείς παρακολουθούμε με την καρδιά να σφίγγεται ολοένα μια άγρια οδύσσεια της νεαρής, πλην όμως δυνατής εσωτερικά, κοπέλας σε ένα κάθε άλλο παρά φιλόξενο περιβάλλον. Έτσι, βαθμιαία, η κοινωνική ταινία μετατρέπεται σε ένα είδος θρίλερ - δίχως καθόλου να χάσει το κοινωνικό στοιχείο.
Όσο η αναζήτηση προχωρά, η εκπληκτική πρωταγωνίστρια (από τους δυνατότερους κινηματογραφικούς χαρακτήρες των τελευταίων χρόνων, νομίζω) βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στην καρδιά ενός σκοτεινού κόσμου που αποτελείται από "βλάχους" αμερικάνους: Παρασκευή και διακίνηση ναρκωτικών, γελάδια και καουμπόϊδες, πανταχού παρούσα κάντρι, κλειστοί, άγριοι και επικίνδυνοι χαρακτήρες, οικογενειακή τιμή (η βεντέτα δεν ανθεί φαίνεται μόνο στα μέρη μας), μπάτσοι και χαφιέδες, κλειστά στόματα, απίστευτες φάτσες και μια περιρέουσα σκληρότητα που διαπερνά τα πάντα συνθέτουν ένα αληθινά αφόρητο περιβάλλον. Που γίνεται χειρότερο από το μίζερο, ρημαγμένο και άσχημο τοπίο που περιβάλλει τη δράση. Όσο για οποιασδήποτε μορφής κοινωνική περίθαλψη ή πρόνοια... ξεχάστε τα αυτά. Αυτά είναι "κομουνιστικά". Εδώ είναι Αμερική και αν μπορείς ζήσε, αλλιώς πέθανε! Σίγουρα η ενηλικίωση της θαραλέας πρωταγωνίστριας γίνεται με τον σκληρότερο δυνατό τρόπο και η κατάληξή της είναι συγκλονιστική.
Φυσικά, πέραν από την προσωπική ιστορία, αυτό που μας αφήνει άφωνους είναι η ύπαρξη μιας τέτοιας Αμερικής, στην καρδιά της χώρας. Όλοι έχουμε ακούσει ιστορίες για τους συντηρητικούς βλάχους αμερικάνους στις κεντρικές πολιτείες. Ε, λοιπόν, βλέποντας το φιλμ, θα διαπιστώσετε ότι τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα. Μπροστά στην απίστευτη καθημερινότητα που αντικρύζουμε, η σε αρκετά επίπεδα μίζερη ελληνική επαρχία φαντάζει... αληθινός παράδεισος. Και, για να μη νομίζετε ότι τα πράγματα δείχνονται μονόπλευρα, ναι, υπάρχουν και σπίθες ζεστασιάς, ανθρωπιάς και συμπόνιας σ΄ όλον αυτόν τον εφιαλτικό κόσμο. Πολύ λιγότερες όμως, φοβάμαι, από την κυρίαρχη ασχήμια. Ο ωμός ρεαλισμός του φιλμ πείθει για την αλήθεια όσων βλέπουμε και κάνει την εμπειρία συγκλονιστική. Και, ταυτόχρονα, σε κάνει να αναρωτιέσαι: Πώς μπορεί μια κοινωνία να καταντήσει έτσι; Και όχι σε κάποια ξεχασμένη τριτοκοσμική χώρα που υποφέρει από έλλειψη στοιχειωδών αγαθών, αλλά στην καρδιά της ίδιας της υπερδύναμης...
Εξασφαλίζοντας από τώρα μια θέση στις 10 καλύτερες της χρονιάς, η ταινία νομίζω ότι μένει βαθιά χαραγμένη στη μνήμη μας. Ή τουλάχιστον στη δική μου.