ΤΟ "ΔΕΚΑΗΜΕΡΟΝ" ΚΑΙ Ο "ΠΙΠΕΡΑΤΟΣ" ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ

Θα μου επιτρέψετε μια προσωπική σινεφίλ ιεροσυλία: Ποτέ δεν υπήρξα ιδιαίτερα "φίλος" του αναμφισβήτητα σημαντικού Pier Paolo Pasolini (1922-1975) (εξαιρέσεις υπάρχουν βέβαια, όπως η πρώτη νεορεαλιστική του περίοδος). Κάπου στις αρχές των '70ς λοιπόν ο διάσημος και αδικοχαμένος ιταλός δημιουργός γυρίζει μια τριλογία από ταινίες που διαδραματίζονται στον μεσαίωνα: Στην Ιταλία, στην Βρετανία και στην Αραβία. Η πρώτη απ' αυτές γυρίζεται το 1971 και είναι το "Δεκαήμερον". Πρόκειται ουσιαστικά για σπονδυλωυή ταινία: Ο Παζολίνι επιλέγει από το ομώνυμο περίφημο έργο του Βοκάκιου κάποιες από τις ιστορίες και τις μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη.
Αντιλαμβάνομαι γιατί το κάνει ο πάντοτε προκλητικός σκηνοθέτης: Όλες σχεδόν οι ιστορίες είναι σκαμπρόζικες και, πάνω απ' όλα, βέβηλες. Οι δύο άξονες που κινούνται δηλαδή είναι το σεξ και οι διάφορες ερωτικές ιστορίες και η αντιεκκλησιαστική και βλάσφημη οπτική. Μοναστήρια με καλόγριες που πηδιούνται ακατάπαυστα, μοιχείες, ενίοτε κάτω από τη μύτη του αφελούς συζύγου και με "δράστη" έναν παπά, ψεύτικα θαύματα, κάποιος που επιστρέφει από τον άλλο κόσμο για να ανακοινώσει ότι το σεξ δεν είναι και τόσο βαρύ αμάρτημα, κάποιος άλλος που πέφτει σε ένα... βόθρο, αλλά τελικά καταλήγει πλούσιος, αγιοποιήσεις εγκληματιών και άλλα πολλά συνθέτουν αυτή την πλατειά μεσαιωνική τοιχογραφία, με ιστορίες που πάντοτε συμβαίνουν στην Ιταλία. Και, όπως και στο βιβλίο, η σατιρική διάθεση και το χιούμορ είναι κυρίαρχα. Αν και προσωπικά το συγκεκριμένο χιούμορ δεν κατάφερε να με κάνει να γελάσω ιδιαίτερα.
Εκτιμώ λοιπόν τόσο την τόλμη όσο και τη βλάσφημη και αντιθρησκευτική διάθεση, αλλά δεν μπορώ σε καμία περίπτωση να πω ότι ικανοποιούμαι από το αποτέλεσμα. Το όλο εγχείρημα μου φαίνεται "επίπεδο" και δίχως κορυφώσεις, το χιούμορ χοντροκομένο και, πάνω απ' όλα, οι ηθοποιίες με ενόχλησαν. Ήταν σα να επέλεξε επίτηδες να τις κάνει τόσο κακές. Διάφοροι τύποι που χασκογελάνε με την παραμικρή ευκαιρία, μπόλικο μεν, καθόλου ερωτικό όμως σεξ, παντελής έλλειψη πάθους και άλλα τέτοια. Βεβαίως ο Παζολίνι, ως μαρξιστής, ενδιαφερόταν για τη μπρεχτική αποστασιοποίηση του θεατή από τα δρώμενα και ίσως όλα αυτά να γίνονται επίτηδες. ΟΚ, αλλά προσωπικά το αποτέλεσμα εξακολουθεί να μου φαίνεται μάλλον αδιάφορο.
Να επισημάνω τέλος την παρουσία του ίδιου του Παζολίνι στο ρόλο του μεγάλου ζωγράφου Τζιότο, που εμπνέεται από την γύρω του καθημερινότητα για τις φημισμένες θρησκευτικές του τοιχογραφίες, και να καταλήξω και πάλι στο (προσωπικό εννοείται) συνολικό συμπέρασμα ότι πολύ σπάνια κάτι τόσο γνωστό μου φαίνεται τόσο μέτριο.