10 ΜΙΚΡΟΙ ΙΝΔΙΑΝΟΙ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ... ΝΕΓΡΟΙ

Το "Ten Little Indians" είναι ίσως το γνωστότερο έργο της Άγκαθα Κρίστι. Για κάποιον ανεξήγητο λόγο αυτό στα ελληνικά μεταφράστηκε ως "Δέκα Μικροί Νέγροι" και οι ταινίες φέρουν τον ίδιο τίτλο. Λέω οι ταινίες, επειδή το κλασικό αυτό αστυνομικό μυθιστόρημα έχει μεταφερθεί πάμπολλες φορές στο σινεμά.
Μια απ' αυτές, ασπρόμαυρη και σχετικά ατμοσφαιρική, γυρίζεται το 1966 από τον μάλλον μέτριο βρετανό σκηνοθέτη George Pollock (1907-1979). Η δράση μεταφέρεται σε ένα απομονωμένο και αποκλεισμένο από τα χιόνια σπίτι (τι σπίτι, πύργο θα λέγαμε καλύτερα) στις Άλπεις, όπου οι δέκα ετερόκλητοι ένοικοι καλούνται να περάσουν το ΠΣΚ... και οι φόνοι αρχίζουν.
Ο αποκλεισμός των ενοίκων σίγουρα συμβάλλει σε μια κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, όπως και το σπίτι καθ' εαυτό με την πολύπλοκη δομή του, τις μεγάλες σκάλες και τα αχανή, μυστηριώδη υπόγεια, ωστόσο η ταινία δεν νομίζω ότι καταφέρνει να ξεφύγει από το κλασικό "ποιος έκανε το φόνο". Και βέβαια αυτό προφανώς χαρακτηρίζει μια μεγάλη κατηγορία αστυνομικών (όχι όλα πάντως. Μια ματιά σε συγγραφείς όπως ο Elroy π.χ. θα σας το αποδείξει), αλλά εμένα μάλλον μου φαίνεται κάπως βαρετό και χιλιοειδωμένο.
Αυτό όμως δεν πειράζει. Και, στο κάτω - κάτω, υπάρχουν άπειροι λάτρεις του είδους. Άλλα είναι τα στοιχεία που βρήκα προβληματικά στο φιλμ: Βασικά μου έβγαζε από την πρώτη μέχρι την τελευταία στιγμή ένα πολύ παλιομοδίτικο στιλ. Όχι όμως με την συχνά ευπρόσδεκτη έννοια του νοσταλγικού, αλλά μ' αυτήν του ξεπερασμένου. Δεν φταίει ακριβώς η απίθανη ουσιαστικά ιστορία, με τον δολοφόνο να υπολογίζει από πριν κάθε λεπτομέρεια και εκδοχή των συμβάντων κι όλα να του έρχονται ρολόι, πράγμα που δεν μπορεί να συμβεί στην πραγματικότητα. Αυτές οι απιθανότητες, είπαμε, αποτελούν μέρος των συμβάσεων του είδους και είναι γνωστές, ο δε θεατής ή αναγνώστης καλείται να τις αποδεχτεί από πριν. Αυτό που με ενοχλούσε ήταν η εντελώς εξωπραγματική συμπεριφορά των ηρώων. Φέρονταν όλοι εντελώς φυσιολογικά, σα να μη συμβαίνει τίποτα, ρωτούσαν τί έχει για πρωινό, έπαιζαν μπιλιάρδο, φλέρταραν, ενώ τα πτώματα συσωρεύονταν γύρω τους και οποιοσδήποτε θα μπορούσε να είναι ο επόμενος. Σ' αυτό το επίπεδο νομίζω ότι το σύγχρονο σινεμά έχει κερδίσει αρκετά σε ρεαλισμό και φυσικότητα.
Τέλος πάντων, συμπαθητικό είναι αν δεν έχει κανείς διαβάσει το βιβλίο και δεν έχει δει άλλη κινηματογραφική μεταφορά του, σε επίπεδο αινίγματος του στιλ "ποιος είναι ο δολοφόνος" και μόνο. Κατά τα άλλα, και παρά την κάποια ατμοσφαιρικότητά του, δεν το θεωρώ σπουδαία ταινία.