"MOTHER!" : ΜΙΑ ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΗ ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ

Εντάξει, το ότι ο Darren Aronofsky είναι ένας πρωτότυπος και sui generis δημιουργός το δέχομαι. Παρακολουθώ μεν ανελλιπώς τη δουλειά του, αλλά συχνά αυτή με ενοχλεί (βλέπε "Νώε"). Ωστόσο η ενόχλησή μου χτύπησε κόκκινο με το "Mother!" του 2017, ένα αλληγορικό φιλμ, τόσο, μα τόσο βαρυφορτωμένο και συμβολικό, που περισσότερο πεθαίνεις (ίσως μερικοί να πέθαναν κιόλας από overdose).
Ένα ζευγάρι ζει απομονωμένο σ' ένα σπίτι που στέκεται ολομόναχο στο μέσον ενός απέραντου λιβαδιού. Εκείνος, αρκετά μεγαλύτερος της, είναι διάσημος ποιητής, το κοινό του οποίου τον λατρεύει. Εκείνη... απλώς μένει στο σπίτι (οικοκυρά). Την απομόνωση του ζεύγους θα σπάσει ένα απροσκλητο ζευγάρι που θα παρακαλέσει να μείνει εκεί για τη νύχτα. Με αινιγματική, ενοχλητική και θρασεία συμπεριφορά, θα αναστατώσει την καθημερινότητα του ζεύγους. Ενώ όμως η γυναίκα θα απαιτήσει από τον σύζυγο να τους διώξει, εκείνος μοιάζει γοητευμένος από τους νεοφερμένους και, γεμάτος έμπνευση, θα ολοκληρώσει το αριστούργημά του. Η άφιξη των δύο γρήγορα θα αποδειχτεί ότι ήταν μόνο η αρχή...
Από την αρχή αντιλαμβανόμαστε ότι τίποτα απολύτως δεν λειτουργεί εδώ ρεαλιστικά. Κάθε άλλο μάλιστα. Τα πάντα κινούνται σε ένα συμβολικό (παράλληλο;) σύμπαν ή στη φαντασία κάποιου ή, πιθανόν, πρόκειται για έναν ατελείωτο εφιάλτη. Τα πάντα είναι φορτωμένα με σύμβολα και αλληγορίες. Τα πάντα σημαίνουν ίσως κάτι (όχι όμως ότι είναι δυνατόν πάντοτε να το αποκρυπτογραφήσουμε). Όσο για το βιβλικό στοιχείο (προσφιλές σχεδόν πάντοτε στον Αρονόφσκι) είναι πανταχού παρόν. Σύντομα θα αντιληφτούμε ότι εκείνος (Εκείνος) είναι κάτι σαν θεός - δημιουργός ή απόλυτος καλλιτέχνης (βαθύτατα αρσενικός σε κάθε περίπτωση) κι εκείνη... απλώς το παιχνίδι του, η μούσα του, η κούκλα με την οποία παίζει, δίχως καθόλου να ενδιαφέρεται για τη γνώμη της, η κούκλα που τελικά θα σπάσει αδίστακτα. Από την άλλη ίσως το φιλμ να εικονογραφεί με ακραίο τρόπο τη ρήση "Η κόλαση είναι οι άλλοι". Μόνο που, προκειμένου να διατρανώσει ακόμα περισσότερο το μεγαλείο του, ο άντρας μοιάζει να επιθυμεί αυτή την κόλαση. Ίσως στόχος να είναι η κατάδειξη της δύσκολης ισορροπίας ανάμεσα στην ηρεμία, τη γαλήνη, τη θαλπωρή της κλειστής οικογένειας και στην εξωστρέφεια, τη σχέση με τον ταραγμένο κόσμο που την περιβάλλει. Εξ ου και το απομονωμένο λιβάδι με την τακτοποιημένη ζωή, το οποίο θα πλημμυρίσει ανεξέλεγκτα, έξαλλα πλήθη. Ίσως πάλι το φιλμ να μιλά για την αστείρευτη ματαιδοξια του καλλιτέχνη, που θυσιάζει τα πάντα για τη δόξα (του).
Όπως και να το κάνουμε, βρήκα την ταινία τόσο βαρυφορτωμένη, κραυγαλέα και, όσο προχωρά προς το τέλος, απόλυτα παραληρηματική, που με ενόχλησε. Νομίζω ότι από ένα σημείο και μετά ο έλεγχος έχει χαθεί, τα φρένα έχουν σπάσει και βρισκόμαστε βαθύτατα βουτηγμένοι στο απόλυτο γκροτέσκο - ή σ' έναν ατελείωτο εφιάλτη. Ο Αρονόφσκι - κι αυτό με ενόχλησε περισσότερο - μοιάζει να μη μιλά, αλλά διαρκώς να κραυγάζει, να ουρλιάζει θα έλεγα. Διαπραγματευμένο ως ταινία τρομου, προσωπικά πολύ περισσότερο μου δημιούργησε αποστροφή παρά με τρόμαξε. Και όλη αυτή η "αρσενικίλα", ο Καλλιτέχνης, ο Θεός, ο Δημιουργός, πάντοτε "πιο-αρσενικός-δεν-γίνεται", ενώ εκείνη βρίσκεται εκεί μόνο για να τον φροντίζει, ευθραυστη και συναισθηματική... συγνώμη αλλά με αηδίασε. Δεν ξέρω αν θέλει να καυτηριάσει (;) ακριβώς αυτό, αλλά σπάνια έχω δει τόσο μισογύνικη ταινία. Και, ναι, υπάρχει σκηνοθετική βιρτουοζιτέ. Τι να την κάνω όμως;
Αυτά από ένα ανεξέλεγκτο, κραυγαλέο, ενοχλητικό φιλμ, αναμφισβήτητα ωστόσο πρωτότυπο. Η πρωτοτυπία του οποίου όμως παύει να με αφορά αφού βρήκα τα πάντα τόσο, μα τόσο βαριά και "πάρτε τα στη μούρη". Κρίμα στη δυνατή επανεμφάνιση του Εντ Χάρις και, κυρίως, της Μισέλ Φάιφερ. Όσο για τον Μπαρδέμ και τη Τζένιφερ Λόρενς, είναι αυτό ακριβώς που τους θέλει ο σκηνοθετης: Ο Μεγάλος, Αρσενικός Θεός και η εύθραυστη, υπάκουη υπηρέτρια - μούσα του... Ουφ!