Τρίτη, Απριλίου 07, 2015

ΟΝΤΩΣ "ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ"

1954. Στην Αλγερία έχει ξεσπάσει ο πόλεμος της ανεξαρτησίας ενάντια στους γάλλους αποικιοκράτες. Εν μέσω λοιπόν μιας καθόλου ομαλής κατάστασης, ένας φιλήσυχος ευρωπαϊκής καταγωγής δάσκαλος (που έχει ομως γεννηθεί στην Αλγερία) διδάσκει σε ένα απομονωμένο σχολείο στο μέσον του πουθενά, όταν διατάσεται (παρά τη θέλησή του) να παραδώσει έναν αλγερινό αιχμάλωτο, ο οποίος έχει διαπράξει ποινικό έγκλημα, στην πιο κοντινή πόλη για να δικαστεί. Η πόλη απέχει κάποιες μέρες δρόμο με τα πόδια και μία οδύσσεια αρχίζει για τους δύο, των οποίων η σχέση θα γίνεται όλο και στενότερη.
Αυτά συμβαίνουν στη γαλλική  ταινία "Μακριά από τους Ανθρώπους" (Loin des Hommes) που γύρισε το 2014 ο David Oelhoffen και η οποία βασίζεται στο διήγημα "Η Φιλοξενία" του Αλμπέρ Καμί (που κι αυτός ήταν γαλλο-αλγερινός). Η ταινία με εντυπωσίασε με τη λιτότητα, αλλά και τον προβληματισμό της. Λιτότητα επειδή οι δύο ήρωες μιλούν λίγο (αλλά ουσιαστικά), επειδή μοιάζουν να αρκούνται στα απόλυτα αναγκαία, επειδή λιτοί είναι οι χώροι - και κυρίως το σχολείο. Αλλά "λιτό" είναι και το φυσικό περιβάλλον, καθώς ολόκληρο το φιλμ είναι γυρισμένο σε ένα αχανές, άνυδρο, κιτρινωπό τοπίο, στην έρημο της χώρας. Το φυσικό σκηνικό θυμίζει γουέστερν (στην βορειοαφρικάνικη εκδοχή του), ενώ ακόμα και το πιο μικρό ή ευτελές αντικείμενο, φυτό ή κτίσμα μοιάζει να έχει μοναδική αξία.
Όσο για τα θέματα που θίγονται; Το φιλμ εξετάζει την αντοχή της προσωπικής ηθικής ενός ανθρώπου, καθώς αυτή δοκιμάζεται απέναντι σε θεσμούς ή ιδεολογίες και πρακτικές που έρχονται σε απόλυτη αντίθεση με τα πιστεύω του. Έτσι η μοναξιά του ήρωα, αυτό το "μακριά από τους ανθρώπους", έχει να κάνει όχι μόνο με την κυριολεκτική, "γεωγραφική" του απομόνωση (αφού ζει ολομόναχος, αλλά ευτυχής στο απομονωμένο σχολείο), αλλά και με την απομόνωση από τα αντίθετα μεταξύ τους πιστεύω των γύρω του: Τόσο από τους κατακτητές (και δολοφόνους σε κάποιο σημείο) "συμπατριώτες" του γάλλους, όσο και από τα άγρια, εκδικητικά και βασισμένα στην "τιμή" έθιμα των ντόπιων αλγερινών. Η προσωπική ηθική λοιπόν πάνω απ' όλα. Και τι γίνεται με την ελευθερία βούλησης, που μερικές φορές απαιτεί θυσίες ή ρίξεις με όσα επικρατούν στον κοινωνικό περίγυρο;
Ταυτόχρονα το γεμάτο κινδύνους (από όλες τις πλευρές) οδοιπορικό των δύο πρωταγωνιστών διατήρησε αμείωτη  την αγωνία μου για τη  τελική έκβαση, οπότε και το στοιχείο του σασπένς ήταν εξασφαλισμένο, ενώ ο Βίγκο Μόρτενσεν ήταν πειστικοτατος ως βασικός ήρωας. Πολύ ενδιαφέρων συνδυασμός λοιπόν μιας ιστορίας που κρατά τον θεατή από τη μία και φιλοσοφικού προβληματισμού από την άλλη.

Ετικέτες ,

eXTReMe Tracker