Η "ΚΥΡΙΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ" ΚΑΙ Ο ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΣ ΜΑΡΛΟΟΥ

Ο Robert Montgomery (1904-1981) ήταν κυρίως ηθοποιός, πρωταγωνιστής μάλιστα σε αρκετές τανίες. Ωστόσο σκηνοθέτησε και μερικά φιλμ ο ίδιος, κυρίως κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 40. Η γνωστότερη απ' αυτές είναι σίγουρα το "Lady in the Lake" του 1947.
Πρόκειται για ένα τυπικό νουάρ φιλμ, με ήρωα τον περίφημο ντετέκτιβ που δημιούργησε η πένα του Ρέϊμοντ Τσάντλερ, τον "σκληρό" δηλαδή Φίλιπ Μάρλοου (ο γνωστότερος ερμηνευτής του οποίου, βεβαίως, υπήρξε ο Χάμφρεϊ Μπογκαρντ). Ο Μάρλοου προσλαμβάνεται από τη βοηθό ενός μεγάλου εκδότη για να βρει την εξαφανισμένη σύζυγο του τελευταίου. Η σύζυγος υποτίθεται ότι το έσκασε με έναν τύπο στο Μεξικό, όλα όμως είναι αμφισβητήσιμα. Τα κίνητρα της βοηθού είναι σαφή: Θέλει να αποκαλύψει την απιστία για να γίνει η ίδια κυρία εκδότη. Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως φαίνονται και θα περιπλακούν ακόμα περισσότερο όταν στην όλη ιστορία θα αρχίσουν να υπάρχουν και πτώματα...
Φυσικά ο Μάρλοου είναι όπως πάντα σκληρός, κυνικός, διαθέτει κοφτερές ατάκες, μια ιδιαίτερη εμμονή στη δουλειά του και, βεβαίως, υπάρχουν και οι ανατροπές στην πλοκή. Η μεγάλη πρωτοτυπία όμως του φιλμ - που το κάνει ένα είδος κλασικού - δεν έγκειται σ' αυτά τα κοινά στα νουάρ χαρακτηριστικά. Έγκειται στο ότι ολόκληρο είναι κινηματογραφημένο υποκειμενικά. Δηλαδή μέσα από τα μάτια του πρωταγωνιστή. Ο θεατής βλέπει ακριβώς ό,τι βλέπει ο ήρωας. Που σημαίνει ότι το πρόσωπό του, το πρόσωπο του Μοντγκόμερι δηλαδή που ερμηνεύει τον Μάρλοου, δεν φαίνεται ποτέ, εκτός από μερικές σποραδικές αντανακλάσεις σε καθρέφτες. Η επινόηση αυτή αναγκάζει όλους τους ηθοποιούς να μιλάνε διαρκώς στραμένοι προς την κάμερα, αφού υποτίθεται ότι απευθύνονται στον ήρωα, άρα, τελικά, να μιλάνε διαρκώς στραμένοι στον θεατή. Ίσως απ' αυτό το "αφύσικο" στοιχείο να προκύπτει και μια ιδιόρυθμη ερμηνεία, ένα είδος ερμηνευτικής υπερβολής.
Πρόκειται βέβαια για ένα πρωτοποριακό και σαφώς τολμηρό τέχνασμα. Ωστόσο νομίζω ότι ίσως κουράζει κάπως. Πέραν αυτού πάντως δεν το θεωρώ από τα πολύ καλά νουάρ αν και, όπως είπαμε, διαθέτει τα κλασικά στοιχεία του τόσο ιδιαίτερου αυτού είδους. Σίγουρα υπάρχουν καλύτερα δείγματα. Πιστεύω όμως ότι κάθε κινηματογραφόφιλος οφείλει να δει την ταινία. Τουλάχιστον για καθαρά κινηματογραφικούς λόγους, αφού πρόκειται για ένα μοναδικό σχεδόν στην ιστορία του σινεμά κινηματογραφικό αξιοπερίεργο.