Τετάρτη, Μαΐου 09, 2012

"Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ" ΚΑΙ Η ΧΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Το 2011 ο γάλλος Pierre Scholler γυρίζει τον "Υπουργό" (L'exercice de l'Etat), μια ταινία με ήρωα έναν υπουργό (Μεταφορών, αν θέλετε κι άλλες λεπτομέρειες), τον οποίο παρακολουθούμε τόσο στην εξάσκηση των καθηκόντων του όσο και στην προσωπική του ζωή. Αν και το θέμα δεν φαίνεται για πολλούς και πολύ ενδιαφέρον, θα πρέπει να παρατηρήσω ότι το φιλμ μου άρεσε αρκετά.
Πρόκειται για μια ιδιόρυθμη μείξη σάτιρας και δράματος, ιδιωτικού και δημόσιου, επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Αλλά η κριτική του νομίζω ότι προχωρά αρκετά βαθιά.
Ο υπουργός μας κατ' αρχάς δεν είναι αυτό που λέμε "βρώμικος". Δεν είναι διεφθαρμένος, δεν δωροδοκείται, δεν δουλεύει για συμφάροντα άλλων. Έχει τις προσωπικές του απόψεις για διάφορα θέματα (δεν συμφωνεί, ας πούμε, με την ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρομικών σταθμών που προωθούν άλλοι υπουργοί της ίδιας κυβέρνησης). Έτσι δεν μιλάμε για έναν υπουργό τύπου Τσοχατζόπουλου (συγνώμη για την επικαιρική αναφορά, είναι κάτι που δεν συνηθίζω καθόλου, όμως...), αλλά για έναν τουλάχιστον τίμιο υπουργό. Ταυτόχρονα, εκτός από το δυστύχημα προς το τέλος, δεν συμβαίνουν συγκλονιστικές συγκρούσεις και δράματα στην προσωπική του ζωή. Από την άλλη, θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει ότι η εμμονή στην καθημερινότητά του, το άγχος της δουλειάς, αλλά και οι προσωπικές στιγμές (ο υπουργός κάνει έρωτα με την γυναίκα του, ο υπουργός ανακουφίζεται στην τουαλέτα, ο υπουργός πίνει λίγο παραπάνω κλπ.) τον κάνουν μάλλον συμπαθή και ανθρώπινο.
Αλλά εδώ ακριβώς βρίσκεται κατά τη γνώμη μου η αξία της ταινίας. Δίχως να χρησιμοποιεί πιασάρικες συγκρούσεις και διλήμματα, μας δείχνει ακριβώς μέσα από τη καθημερινότητα (της δουλειάς του κυρίως) την απόλυτη έκπτωση των αξιών, την ουσιαστική ανηθικότητα, την πίεση που ασκείται, την κάθοδο στη ρουτίνα, τις καθημερινές υποχωρησεις που καλείται να κάνει... όλη την παρακμή και το βάλτωμα δηλαδή της πολιτικής. Ή, αν θέλετε, την απελπιστική φθορά και παρακμή της καθημερινότητας. Και ταυτόχρονα καταγράφει το πέρασμα (που δυστυχώς είναι επίκαιρο) της οικονομίας από το δημόσιο στην απόλυτη ιδιωτικοποίηση των πάντων. Όσο για το προσωπικό επίπεδο... όλα είναι τυπικά και "καθώς πρέπει" κι εκεί, δίχως καμιά ευχάριστη έκπληξη. Κάθε άλλο. Η βαθιά μοναξιά του ηρωα, που βρίσκεται σε τόσο υψηλό αξίωμα, δίνεται ανάγλυφα (κάποια στιγμή, ψάχνοντας στο κινητότου μονολογεί: "4000 επαφές κι ούτε ένας φίλος"). Επίσης κάποια ονειρικά πλάνα, όνειρα ή φαντασίες του υπουργού, διακόπτουν την καθημερινότητα τις ίντριγκες, τα διαρκή τηλεφωνήματα, την πανταχού παρούσα ψυχοφθόρα απαίτηση για "ρεαλισμό" ή/και συμβιβασμό (αυτό σημαίνει ουσιαστικά). Είναι, ας πούμε, εντυπωσιακή η σχεδόν σουρεαλιστική σκηνή της αρχής.
Η ταινία μου άρεσε λοιπόν γιατί κατάφερε να δώσει όλη τη μιζέρια της πολιτικής και της εξουσίας δίχως κραυγαλέες καταστάσεις και συγκρούσεις "ζωής ή θανάτου". Ακριβώς μέσα από την καθημερινότητα. Εκεί, τελικά, η σαπίλα και η μιζέρια φαίνονται περισσότερο.

Ετικέτες ,

eXTReMe Tracker