"ΡΕΒΑΝΣ" ΑΛΛΩΝ ΕΠΟΧΩΝ

Ξαναείδα, άπειρα χρόνια μετά, τη "Ρεβάνς", που ο Νίκος Βεργίτσης γύρισε το 1983 και που είναι η καλύτερη ταινία του (από μόνο του αυτό δεν λέει τίποτα, αφού έχει γυρίσει μόλις τρεις). Στην εποχή της είχε συζητηθεί αρκετά και είχε κάνει αρκετά μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα. Δεν θυμόμουν σχεδόν τίποτα απ' αυτή. Μόνο το ότι παλιά μου είχε αρέσει, και ήμουν περίεργος να δω πώς θα μου φαινόταν τώρα.
Μάλλον με έκπληξη λοιπόν διαπίστωσα ότι παραμένει ενδιαφέρουσα και καλογυρισμένη, πράγμα σπάνιο για ελληνική ταινία μιας εποχής όπου κυριαρχούσαν οι άθλιες "κωμικές" βιντεοταινίες και οι κακογυρισμένες "ψαγμένες", πολιτικοποιημένες κυρίως, ταινίες του "Νέου ελληνικού κινηματογράφου" και αποπνέει ακόμα έναν αέρα νεανικής φρεσκάδας.
Η "Ρεβάνς" είχε πέσει σαν κεραυνός εν αιθρία τότε. Βέβαια, για να το καταλάβει κανείς αυτό σήμερα, πρέπει να γνωρίζει λίγο την εποχή αυτή: Ήταν τότε που οι νέοι πειραματίζονταν πολύ περισσότερο από τους σημερινούς, ενώ η άγρια πολιτικοποίηση (που στην πραγματικότητα ήταν κυρίως κομματικοποίηση) των πρώτων διψασμένων χρόνων της μεταπολίτευσης - δικαιολογημένη κατά τη γνώμη μου μετά από μια επταετία στυγνών απαγορεύσεων - είχε μόλις αρχίσει να αμφισβητείται. Αυτά ακριβώς είναι τα θέματα που θίγει η ταινία: Τους πειραματισμούς των νέων (κυρίως σε επίπεδο σχέσεων και σεξουαλικότητας) και την αμφισβήτηση της παραδοσιακής αριστεράς και των ποικίλων αρτηριοσκληρωτισμών της (για δεξιά ούτε λόγος να γίνεται. Αυτή δεν υπήρχε καν στο λεξιλόγιο των φοιτητών τουλάχιστον της εποχής).
Άλλοτε με τρόπο δραματικό κι άλλοτε με πολύ χιούμορ, η ταινία καταγράφει τη ζωή τριών νέων, μιας κοπέλας και δύο αντρών, που ανήκουν σε ένα εξωκοινοβουλευτικό "περιθώριο" (πολύ διαδεδομένο ωστόσο την εποχή αυτή) και συνιστούν ένα παράξενο ερωτικό τρίγωνο, άλλοτε με έντονες συγκρούσεις κι άλλοτε σε απόλυτη αρμονία. Έτσι πρώτα - πρώτα το φιλμ μιλά για τη σεξουαλική ελευθερία. Κυρίαρχο μοτίβο άλλωστε είναι το σύνθημα που υπάρχει στον τοίχο του δωματίου "Στον έρωτα τίποτα δεν είναι ανήθικο". Το φεμινιστικό στοιχείο είναι επίσης πολύ έντονο, με τη γυναίκα να διεκδικεί την ελευθερία των επιλογών της ισότιμα με τους άντρες. Και είναι και gay friendly, με τον απολαυστικό ρόλο του Πουλικάκου που κάνει ένα συμπαθή ομοφυλόφιλο. Από την άλλη η πολιτική αμφισβήτηση (της καθιερωμένης αριστεράς κυρίως) είναι κι αυτή έντονα παρούσα μέσα από πλήθος αναφορών και περιστατικών, αλλά και με την τελική ανατροπή - αποκάλυψη και τον χαρακτήρα του καταπιεστικού πατέρα (μια λεπτομέρεια της αμφισβήτησης αυτής είναι και η επιλογή των ηρώων να ακούν ροκ, που τότε ήταν κυριολεκτικά απαγορευμένο στους κύκλους της ΚΝΕ).
Πέραν αυτών όμως βρήκα την ταινία καλογυρισμένη, με όμορφη φωτογραφία, έξυπνα σκηνοθετικά ευρήματα και με μια έντονη σινεφίλ διάθεση, καθώς οι αναφορές σε κλασικά φιλμ είναι πολλές και εμφανείς και ο βασικός ήρωας (ο νεαρός τότε Καφετζόπουλος) είναι μανιακός με το σινεμά και έχει συχνά κινηματογραφικής προέλευσης φαντασιώσεις. Γενικά, το κλίμα της γαλικής νουβέλ-βαγκ είναι πανταχού παρόν (ο Βεργίτσης άλλωστε είχε σχετικά πρόσφατα τότε γυρίσει από τη Γαλλία, όπου σπούδαζε σινεμά).
Συνολικά λοιπόν τη θεωρώ μια σημαντική ταινία καταγραφής μιας εποχής - ή ενός συγκεκριμένου χώρου της εποχής αυτής, η οποία μάλιστα είναι και πολύ πιο όμορφη κινηματογραφικά από ξεπερασμένες σήμερα παρόμοιες προσπάθειες, όπως, ας πούμε, ο "Εξόριστος στην Κεντρική Λεωφόρο" του Ζερβού.