Η "ΛΑΜΨΗ" ΠΟΥ ΘΑ ΤΡΟΜΑΖΕΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ

Έχει ειπωθεί ότι ο Stanley Kubrick (1928-1999) άφησε το στίγμα του σε όποιο κινηματογραφικό είδος κι αν καταπιάστηκε, δημιουργώντας πάντα κλασικά φιλμ του κάθε ενός απ' αυτά. Και είναι γεγονός ότι στην καριέρα του έμοιαζε να θέλει να ασχοληθεί με κάθε κινηματογραφικό είδος: Πολεμικό, επιστημονική φαντασία, εποχής, μαύρη κωμωδία... Και, φυσικά, με τη "Λάμψη" (The Shining) του 1980 με τον τρόμο.
Τόσα χρόνια μετά, η "Λάμψη" νομίζω ότι διατηρεί αναλλοίωτη την ατμόσφαιρα και το μεγαλείο της. Η ιστορία της τριμελούς οικογένειας που δέχεται να περάσει ολόκληρο το χειμώνα σε ένα αποκλεισμένο ξενοδοχείο, αφού ο σύζυγος έχει αναλάβει τη συντήρησή του, παραμένει απόλυτα ανατριχιαστική: Το στοιχειωμένο ξενοδοχείο με το αιματηρό παρελθόν, η σταδιακή βύθιση του ήρωα στην παράνοια, ο αποκλεισμός από τον έξω κόσμο, όλα συντελούν στη δημιουργία μιας υποδειγματικής ατμόσφαιρας τρόμου.
Η ταινία σημαδεύεται βέβαια από δύο "ορόσημα": Την αξέχαστη ερμηνεία του Τζακ Νίκολσον (ίσως ο αρχετυπικός παρανοϊκός σ' ολόκληρη την ιστορία του σινεμά) και την μεγαλειώδη σκηνοθεσία του Κιούμπρικ. Ο οποίος διατηρεί κι εδώ το περίφημο ψυχρό ύφος που τον διακρίνει, δουλεύει με πεντακάθαρη, κρυστάλλινη φωτογραφία και καταφέρνει να εναρμονίσει την παγωνιά που νοιώθουμε στη ψυχή με την παγωμένη, βαρυχειμωνιάτικη ατμόσφαιρα έξω από το ξενοδοχείο. Εκμεταλλεύεται στο έπακρο τους αχανείς χώρους του έρημου, τεράστιου οικήματος, που είναι λαβυρινθώδες όπως και ο λαβύρινθος από θάμνους που βρίσκεται έξω απ' αυτό, όπως ο λαβύρινθος της ψυχής του ήρωα. Και καταφέρνει να μας τρομάζει διαρκώς στο οικείο εσωτερικό (στους διαδρόμους, στις πελώριες κουζίνες, στα σαλόνια) ενός πολυτελούς ξενοδοχείου. Ταυτόχρονα καταφέρνει να δημιουργάσει το εξής παράδοξο: Κλειστοφοβική ατμόσφαιρα (αφού δεν υπάρχει καμιά επικοινωνία με τον έξω κόσμο, όπως είπαμε), σε έναν αχανή, έρημο χώρο, όπου οι τρεις μοναδικές ανθρώπινες φιγούρες μοιάζουν με μικροσκοπικά έντομα.
Αυτό όμως που πρέπει να τονιστεί κυρίως είναι ότι ο τρόμος του Κιούμπρικ καμία σχέση δεν έχει με τον τρόμο που συνηθίζεται στα περισσότερα σύγχρονα βλακώδη θρίλερ, που προσπαθούν να σε τρομάξουν με συνεχή "μπου" από φριχτά πλάσματα που εμφανίζονται ξαφνικά πίσω από πόρτες και ντουλάπες ή με πληθώρα σκηνών σπλάτερ. Εδώ ο τρόμος είναι βαθύς, ύπουλος, υπάρχει συνεχώς στην ψυχρή ατμόσφαιρα, προκύπτει από τους ίδιους τους άδειους χώρους χάρη στη μαεστρία του δημιουργού. Έτσι, η απλή σκηνή με τη σύζυγο που διαβάζει για πρώτη φορά σε ένα κομμάτι χαρτί που μόλις έβγαλε από τη γραφομηχανή το τι γράφει ο συγγραφέας άντρας της, γίνεται πολύ πιο τρομαχτική από εκατό σύγχρονους ακρωτηριασμούς ή κατά συρροήν δολοφόνους που πετιούνται απότομα μπροστά σου για να τρομάξουν πάλι τον θεατή που έχει ξαναδεί κάτι τέτοιο σε εκατό παρόμοιες σκηνές.
Δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολλοί που δεν έχουν δει τη "Λάμψη". Πρόκειται για μια κλασσική ταινία τρόμου, και δεν νοείται σινεμά τρόμου δίχως αυτή.