ΠΝΙΓΗΡΟΙ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΙ ΣΕ ΔΥΟ ΕΠΙΠΕΔΑ

Ο "Λαβύρινθος του Πάνα" ("...του Φαύνου" είναι ο πρωτότυπος ισπανόφωνος τίτλος) του Guillermo del Toro αποδεικνύει ότι αυτός ο μεξικάνος είναι σπουδαίος σκηνοθέτης όταν κάνει τα δικά του (εννοώ όχι στυλ Blade II και τέτοια). Για του λόγου το αληθές ανατρέξτε στη "Ραχοκοκαλιά του Διαβόλου" του 2001. Αυτή, μαζί με τον τωρινό "Λαβύρινθο", είναι κατά τη γνώμη μου και οι καλύτερές του (δίχως να παραβλέπω και το διασκεδαστικό Hellboy).

Πριν πω οτιδήποτε άλλο οφείλω να προειδοπιήσω ότι αυτή εδώ η ταινία είναι για πολλούς δυσβάσταχτη. Πολλά στομάχια θα ανακατωθούν, τόσο από την έντονη βία, ενίοτε σπλάτερ, όσο και από την όλη πνιγηρή και σκοτεινή ατμόσφαιρα. Αν δεν αντέχετε, μην το κάνετε (χάνοντας πάντως ένα εξαιρετικό φιλμ).

Ο "Λαβύρινθος..." λοιπόν κινείται σε δύο επίπεδα: Στο πραγματικό και στο φανταστικό. Είναι εντυπωσιακό το πόσο καλά δένουν αυτές οι δύο παράλληλες αφηγήσεις, παράλληλοι κόσμοι, ώστε το πέρασμα από τον έναν στον άλλον να μην ενοχλεί καθόλου. Το κοριτσάκι, που μην αντέχοντας την αφόρητη καθημερινότητα, καταφεύγει στο φανταστικό, παραπέμπει στην Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων (αν και η εδώ "Χώρα των Θαυμάτων" είναι πολύ πιο ζοφερή από αυτήν του Λούις Κάρολ). Ζοφερότητα που, τόσο στον πραγματικό όσο και στον φανταστικό κόσμο, τονίζεται από τα καταθλιπτικά περιβάλλοντα, το κλειστοφοβικό κλίμα (από τον μύλο/οχυρό/κατοικία δεν υπάρχει καμιά διαφυγή για τη μικρή ηρωίδα, στον πραγματικό κόσμο τουλάχιστον) και τη σκοτεινή φωτογραφία, με κυρίαρχο χρώμα το μαύρο (γενικά, τόσο η σκηνογραφική δουλειά όσο και τα εφφέ είναι εξαιρετικά). Το απόλυτο κακό στην ταινία ταυτίζεται με τον φασισμό (της Ισπανίας του Φράνκο συγκεκριμένα), δίνοντας έτσι και μια πολιτική διάσταση. Μοναδική μου αντίρρηση είναι ότι ο κακός, ο φασίστας λοχαγός δηλαδή, είναι πολύ κακός, τόσο, που κινδυνεύει να γίνει καρικατούρα. Από την άλλη, αν κανείς το δει σε συμβολικό επίπεδο, αφού ούτως ή άλλως η ταινία περιέχει πλήθος συμβόλων, ίσως αυτή η συσσώρευση κακίας και σαδισμού να είναι ηθελημένη, ως σύμβολο ακριβώς του φασισμού. Ο τρόπος σκέψης του άλλωστε είναι πολύ ταιριαστός μ' αυτόν ενός συνειδητού φασίστα.

Υπάρχει κι ένα άλλο πολύ ενδιαφέρον στοιχείο: Σας είπα στην αρχή ότι η ταινία είναι δυσβάσταχτη. Ε, λοιπόν, η συντριπτικα μεγαλύτερη ποσότητα φρίκης και ζοφερότητας συμβαίνει στο πραγματικό επίπεδο, στην ρεαλιστική ιστορία. Οι τρόμοι που παραμονεύουν την μικρή ηρωίδα στον παράλληλο, φανταστικό κόσμο, είναι πταίσματα μπρος στις ανείπωτες τερατωδίες που συμβαίνουν στον κανονικό. Για τον λόγο αυτόν η ταινία μας ταράζει πολύ περισσότερο.

Δείτε το - αν αντέξετε. Για μένα έχει επάξια κερδίσει τη θέση του στα δέκα καλύτερα της σεζόν.