"Η ΜΑΡΚΗΣΙΑ ΤΟΥ Ο..." ΚΑΙ Η ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΜΙΑΣ ΕΠΟΧΗΣ

 

Ποτέ δεν υπήρξα ιδιαίτερος θαυμαστής του Eric Rohmer (1920-2010). Το σινεμά του, φιλοσοφικό, διαλογικό, εγκεφαλικό ακόμα κι αν ασχολείται με καλοκαιρινά φλερτ, με κουράζει σχετικά. Το 1976 γύρισε τη μοναδική νομίζω (δεν είμαι σίγουρος γι' αυτό) ταινία εποχής που έχει κάνει, τη "Μαρκησία του Ο...", βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα του Heinrich von Kleist. (1777-1811). Σε πρωταγωνιστικό ρόλο ο νεαρός τότε Μπρούνο Γκαντζ.
Σε μια επίθεση σε ιταλική πόλη από ρωσικά στρατεύματα, μια γερμανίδα μαρκησία σώζεται από ιπποτικό ρώσο αξιωματικό. Αργότερα όμως αντιλαμβάνεται ότι είναι έγκυος δίχως να μπορεί να εξηγήσει το πώς, αφού δεν έχει (δεν έχει αντιληφθεί τουλάχιστον) να έχει πάει με άντρα. Το μυστηριώδες συμβάν δημιουργεί κύμα δραμάτων και ανατροπές στις οικογενειακές και άλλες σχέσεις της κοπέλας, η οποία βεβαίως δεν μπορεί να εμφανιστεί πλέον στην συντηρητική κοινωνία της εποχής.

Αυτό που πρώτα παρατηρεί κανείς είναι το στιλ που κινηματογραφεί το φιλμ ο Ρομέρ. Οι εικόνες παραπέμπουν άμεσα, αμεσότατα, στην "ψυχρή" νεοκλασική, αλλά και στην πρωτο-ρομαντική ζωγραφική της εποχής (τόσο στον Νταβίντ όσο και στον Φούσλι). Κάθε πλάνο είναι ουσιαστικά ένας πίνακας. Σ' αυτό συντελούν βεβαίως η θεατρική ηθοποιία και το όλο στήσιμο, όσο και οι ίδιοι οι διάλογοι, που δεν είναι άμεσοι, καθημερινοί, αλλά χρησιμοποιούν τη λογοτεχνική γλώσσα περασμένων αιώνων. Σε ορισμένα σημεία μάλιστα το όλο πράγμα αγγίζει τα όρια του κωμικού. Φυσικά όλο αυτό ο Ρομέρ το κάνει επίτηδες και η ιστορία περνά από το απόλυτα τραγικό στο ανάλαφρο με επιδεξιότητα. Συγχρόνως υπάρχει η αδιαπραγμάτευτη ηθική, η εμμονή στην αλήθεια, η μέχρις εσχάτων υπεράσπιση της αθωότητας της ηρωίδας, που προτιμά, όπως είπαμε,  να αποκαλυφτεί η αλήθεια με όποιο τίμημα.

Εντυπωσιακό ως εικόνα, ηθελημένα ψυχρό ως κατασκευή, άψογη αναπαράσταση εποχής (τόσο από εξωτερική όσο και από ιδεολογική άποψη), το φιλμ παραμένει σημαντικό, αλλά όχι για όλους. Πολλοί θα κουραστούν από την ηθελημένη θεατρικότητά του.