῾῾ἉΠ'ΤΟ ΧΙΟΝΙ῾῾ ΜΕ ΠΟΛΛΑ, ΠΟΛΛΑ ΒΑΣΑΝΑ

 

Θεωρώ το Σωτήρη Γκορίτσα έναν από τους αξιόλογους έλληνες σκηνοθέτες (κρίμσ που έχει πολλά χρόνια να γυρίσει ταινία). Το 1993 γυρίζει τη δεύτερη ταινία του ῾῾Απ᾽το Χιόνι῾῾, βασισμένο σε βιβλίο του Σωτήρη Δημητρίου. Την εποχή εκείνη φλέγον στην Ελλάδα ήταν ένα άλλο μεταναστευτικό θέμα: Εκείνο των αλβανών που κατέβαιναν μαζικά στη χώρα μας, αφήνοντας πίσω τους μια απόλυτα διαλυμένη χώρα. Κάποιοι απ᾽αυτούς ήταν αλβανοί, κάποιοι άλλοι βορειοηπειρώτες, ελληνικής καταγωγής δηλαδη.

Η ταινία παρακολουθεί την ιστορία και τα όσα έζησε στην Ελλάδα μια ομάδα απ᾽αυτούς: Δύοι φίλοι, οι οποίοι περνούν παράνομα τα σύνορα (όπως οι περισσότεροι τότε), έχοντας μαζί τους ένα άγνωστό τους 12χρονο παιδί, του οποίου τη μητέρα έχουν σκοτώσει οι αλβανοί φρουροί (συνέβαινε αυτό τότε, όταν οι αλβανοί στρατιώτες πυροβολούσαν όσους προσπαθούσαν να περάσουν τα σύνορα). Μετά από περιπέτειες, κακουχίες και χωρισμούς, θα βρεθούν τελικά στην πολυπόθητη Αθήνα, την οποία τότε θεωρούσαν κάτι σαν Γη της Επαγγελίας. Εκεί όμως τίποτα δεν θα είναι όπως έλπιζαν.

Ο Γκορίτσας δουλεύει ρεαλιστικά. Συνηθισμένοι άνθρωποι, συνηθισμένοι (μίζεροι κυρίως) χώροι, ανθρώπινες καταστάσεις. Θεωρώ όμως ότι πετυχαίνει έναν απόλυτα πειστικό ρεαλισμό, δίχως φτιασίδια και υπερβολές. Όπως ακριβώς θα συνέβαιναν τα πράγματα σε μια τέτοια ιστορία. Όσα δείχνει και στηλιτεύει είναι σαφή: Τα όνειρα που διαψεύδονται, η οδύσσεια των μεταναστών, ο ελληνικός ρατσισμός και κακομεταχείρηση προς αυτούς, η παντελής έλλειψη βοήθειας από το κράτος ή από οπουδήποτε αλλού... Ο δύστυχος μετανάστης (που στη χώρα του δεν έχει στον ήλιο μοίρα, θα αντιμετωπίσει τα ίδια στην πλούσια χώρα που θα φτάσει (ναι, η Ελλάδα τότε ήταν μια πολύ πλούσια χώρα σε σχέση με την Αλβανία). Την ίδια απαξίωση σημειωτέον με τους αλβανούς αντιμετώπισαν οι ῾ἕλληνες῾῾ βορειοηπειρώτες, που ήταν ῾῾αδέλφια μας῾῾ και το ελληνικό κράτος τους προέτρεπε να κατέβουν εδώ.

Τη θεωρώ καλή ταινία, με εξαιρετικό το Γεράσιμο Σκιαδαρέση στο βασικό ρόλο. Με κράτησε όπως παλιά, όταν την είχα πρωτοδεί, και έδειξε ανάγλυφα το δράμα και την αποξένωση του μετανάστη. Και δείχνει επίσης μια ενδιαφερουσα εικόνα της Αθήνας (και της Ελλάδας γενικότερα) των αρχών των 90ς.