"Ο ΚΛΕΨΑΣ ΤΟΥ ΚΛΕΨΑΝΤΟΣ" ΠΟΥ ΑΝΤΕΧΕΙ ΑΚΟΜΑ...

Το 1958 ο νεορεαλισμός επηρέαζε ακόμα τον κινηματογράφο της Ιταλίας, ο οποίος βεβαίως βρισκόταν σε μεγάλη ακμή. Τότε λοιπόν γυρίζεται από τον σημαντικό Mario Monicelli (1915-2010) η εμβληματική κωμωδία "Ο Κλέψας του Κλέψαντος" (I Soliti Ignoti), που αποτελεί μία από τις πρώτες και καλύτερες κοινωνικές ιταλικές κωμωδίες, είδος το οποίο ήκμασε στη γειτονική χώρα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 70, δίνοντάς μας μια σειρά από εξαιρετικά φιλμ.
Μια ομάδα φτωχών μικροαπατεώνων, μερικοί από τους οποίους μπαινοβγαίνουν στη φυλακή,  αποφασίζει να κάνει το μεγάλο κόλπο, χτυπώντας το ενεχειροδανειστήριο της περιοχής. Ο λεπτομερής σχεδιασμός του "χτυπήματος" στο πρώτο μέρος του φιλμ και η εκτέλεσή του στο δεύτερο, με τα όσα απρόοπτα και αστεία θα προκύψουν, αποτελεί τον κορμό της ταινίας. Στο μεταξύ εμείς θα απολαύσουμε μια αξέχαστη σειρά από απίθανους λαϊκούς τύπους, ένα ζωντανό και έξυπνο σενάριο που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή και πολλές αστείες έως ξεκαρδιστικές καταστάσεις.
Νομίζω όμως ότι η αξία της ταινίας έγκειται και στην άριστη καταγραφή του κοινωνικού περίγυρου: Η φτώχεια και η μιζέρια της εποχής αποτυπώνονται εντονότατα (και αδυσώπητα). Οι σκηνές των λαϊκών πολυκατοικιών και των εσωτερικών των σπιτιών των ηρώων καταδεικνύουν ανάγλυφα την ανέχεια. Ελάχιστες διέξοδοι απ' αυτόν τον κόσμο υπάρχουν, οπότε πολλοί είναι αυτοί που σαν μόνο τρόπο επιβίωσης (ή στοιχειώδους κοινωνικής ανόδου) βρίσκουν την παρανομία (για την οποία, σημειωτέον, αρκετοί είναι περήφανοι). Ταυτόχρονα η ταξική αλληλεγγύη (και η αλληλεγγύη απ' όλο τον κοινωνικό περίγυρο και για την ίδια την παρανομία βεβαίως) είναι σχεδόν έμφυτη, θεωρείται δεδομένη. Τελικά, ένα άρωμα ανθρωπιάς αναδύεται από το δύσκολο αυτό περιβάλλον (η πρώτη - πρώτη σκηνή το δείχνει αυτό χαρακτηριστικά). Όσο για την κωμική αντιμετώπιση όλων αυτών των τραγικών στην ουσία καταστάσεων, ε, αυτό πιστεύω ότι αποτελεί την φιλοσοφική στάση της ταινίας. Ας σημειώσουμε τέλος ότι οι ήρωες δεν εξωραϊζονται καθόλου: Δείχνονται με όλα τους τα ελαττώματα: Άλλοτε δειλοί, άλλοτε φανφαρόνοι ή ό,τι άλλο. Παρ' όλα αυτά παραμένουν συμπαθητικοί. Όσο για το καστ, με ιταλούς σταρ της εποχής, είναι λαμπρό: Βιτόριο Γκάσμαν, Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, Τοτό, Κλαούντια Καρντινάλε, Ρενάτο Σαλβατόρι...
Κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον το φιλμ δεν έχει γεράσει παρά τις δεκαετίες που πέρασαν. Παραμένει απολαυστικότατο και σε μερικά σημεία ξεκαρδιστικό, διατηρεί το σασπένς του μέχρι τέλους και ακόμα αναδίδει αυτή τη γλυκόπικρη αίσθηση, σήμα κατατεθέν της παλιάς ιταλικής κοινωνικής κωμωδίας. Οπότε, μια που το θεωρώ κλασικό στο είδος του, θα πρότεινα να μη φοβηθείτε τα χρόνια και τις διαφορετικές (;) εποχές και, αν δεν το έχετε ήδη δει, να μη διστάσετε.