ΤΟ "TALL T" ΚΑΙ Η ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΑΠΛΟΤΗΤΑ

Ο Budd Boetticher (1916-2001) είναι αμερικανός και γύρισε κυρίως γουέστερν. Οι ταινίες του έχουν κάτι που από πολλούς εκτιμάται ιδιαίτερα, στους οποίους όμως φοβάμαι ότι δεν συγκαταλλέγονται όσοι έχουν εθιστεί στο σύγχρονο σπιντάτο (και μόνο) Χόλιγουντ.
 Το "Tall T", γυρισμένο το 1957, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα: Ο ήρωας είναι ένας μοναχικός κάου μπόι, που ζει μια ήσυχη ζωή ελπίζοντας ότι όλα θα πάνε καλά στο ράντσο του. Ώσπου απάγεται (από σπόντα) από τρείς αδίστακτους κακοποιούς, που ληστεύουν μια άμαξα και απάγουν ένα πλούσιο, νιόπαντρο ζευγάρι ζητώντας λύτρα. Σε όλο το δεύτερο μέρος του φιλμ τα έξι αυτά πρόσωπα βρίσκονται απομονωμένα σε μια σπηλιά στην έρημο, και όλα έχουν να κάνουν με τις μεταξύ τους σχέσεις, που ισορροπούν σε τεντωμένο σκοινί.
Τι είναι λοιπόν αυτό που ξεχωρίζει τις ταινίες του Boetticher; Μια λέξη μόνο: Η απλότητά τους. Μια πραγματικά αφοπλιστική απλότητα, μια στέρεα αφήγηση που δεν έχει τίποτα, μα τίποτα περιττό. Οι χαρακτήρες είναι ξεκάθαροι (δίχως να σημαίνει ότι δεν έχουν μεγάλο ενδιαφέρον, κάθε άλλο), η ιστορία το ίδιο, οι σχέσεις και οι καταστάσεις που προκύπτουν σαφείς. Όπως ακριβώς η αφήγηση, έτσι και η εικόνα χαρακτηρίζεται από την ίδια λιτότητα, από την ίδια απόριψη κάθε περιττού στοιχείου. Η έρημος, ας πούμε, είναι η έρημος, είναι το αμερικάνικο τοπίο δίχως εφέ, φτιασίδια, φίλτρα, ιδιαίτερη φωτογράφιση... Είναι όπως ακριβώς υπάρχει στην πραγματικότητα. Συνολικά όμως δεν θα έλεγα ότι η ταινία χαρακτηρίζεται από ρεαλισμό. Περισσότερο θα μιλούσα για αφαίρεση. Μια αφαίρεση που βρίσκουμε (με εντελώς διαφορετικό κλίμα και περιεχόμενο σε κάθε περίπτωση) στον Μπρεσόν ή τον Μελβίλ, για να αναφέρω δύο παντελώς διαφορετικούς δημιουργούς που, ωστόσο, μου έρχονται αμέσως στο νου.
Οι σχέσεις των ηρώων στο φιλμ έχουν επίσης ενδιαφέρον: Η σχέση του ζευγαριού, αυτή της συζύγου με τον πρωταγωνιστή, αλλά και αυτή του τελευταίου με τον αρχηγό των ληστών, μια σχέση που παρά τον θάνατο που μπορεί να προκύψει κάθε λεπτό, μοιάζει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο με φιλία. Ίσως ο ληστής βλέπει στον ήρωα αυτό που θα ήθελε να ήταν αν δεν είχε πάρει τον δρόμο αυτόν η ζωή του. Όσο για τον Ράντολφ Σκοτ, τον βασικό χαρακτήρα, διαθέτει μια φυσικότητα που σπάνια συναντάμε σε βαρυφορτωμένους σύγχρονους χαρακτήρες στο σινεμά: Μπορεί να γελά σαν παιδί, να χάνει στο στοίχημα δίχως να στενοχωριέται ιδιαίτερα, να κάνει γκάφες (η σκηνή που χτυπά το κεφάλι του στο άνοιγμα της σπηλιάς είναι χαρακτηριστική), να φοβάται, όπως ομολογεί τόσο στο ληστή όσο και στη γυναίκα όταν τους αιχμαλωτίζουν. Και συγχρόνως μπορεί κάποια στιγμή να γίνει ήρωας, όχι ακριβώς επειδή "έτσι είναι φτιαγμένος", αλλά, απλούστατα, επειδη πρέπει να επιβιώσει.
Χαμηλότονο γουέστερν, γεμάτο σημαντικές λεπτομέρειες, που προσωπικά εκτίμησα ιδιαίτερα. Και θα τονίσω, για όσους το θεωρουν από τα λεγόμενά μου βαρετό, ότι δεν με κούρασε καθόλου.