"ΔΕΝ ΘΑ ΤΑ ΠΑΡΕΙΣ ΜΑΖΙ ΣΟΥ": ΣΧΟΛΙΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ ΜΕ ΔΗΚΤΙΚΗ ΑΦΕΛΕΙΑ

Ο Frank Capra (1897-1991) είναι βέβαια από τους μεγαλύτερους δημιουργούς της αμερικάνικης κωμωδίας και πολλές από τις ταινίες του βλέπονται πολύ ευχαριστα μέχρι σήμερα. Το "Δεν Θα τα Πάρεις Μαζί σου" του 1938 δεν αποτελεί εξαίρεση.
Εδώ ο Κάπρα φέρνει σε πλήρη αντιπαράθεση δύο οικογένειες και, μέσα απ' αυτές, δύο εντελώς διαφορετικές κοσμοαντιλήψεις, δύο διαφορετικές στάσεις ζωής. Από τη μία η οικογένεια ενός πολυεκατομμυριούχου, ενός μεγιστάνα των επιχειρήσεων, με την ψυχρή, τυπική και καθώς πρέπει γυναίκα του και το γιο του, που νοιώθει να βρίσκεται σε πολύ διαφορετικό μήκος κύματος από τους γονείς του. Από την άλλη μια απίθανη, πολυμελής οικογένεια - τσίρκο, με σπίτι ανοιχτό στους πάντες, όπου όλοι ασχολούνται με κάτι διαφορετικό (και κουφό συνήθως), μια οικογένεια - ορισμός του "όσα έρθουν κι οσο πάνε". Φυσικά, από τις πρώτες κιόλας σκηνές, ο μονάκριβος γόνος του εκατομμυριούχου ερωτεύεται την κόρη του πάτερ - φαμίλια της τρελής οικογένειας, που δουλεύει στα γραφεία της εταιρίας του. Τα προβλήματα (και το γέλιο) θα αρχίσουν όταν οι θα προσπαθήσουν να γνωριστούν μεταξύ τους οι δύο εντελώς αταίριαστοι αυτοί κόσμοι.
Ο Κάπρα αντιπαραθέτει τους δύο απόλυτα διαφορετικούς κόσμους και κλίνει φυσικά σαφώς υπέρ του ανέμελου, γεμάτου χαρά, παιδικότητα και δημιουργία. Κάνει ταυτόχρονα και μια έντονη κριτική του σκληρού και αδίστακτου καπιταλισμού (εξαιρετικά επίκαιρη δυστυχώς στις μέρες μας): Ο εκατομμυριούχος είναι στεγνός, δίχως φαντασία, σκληρός και άπληστος. Τον ενδιαφέρει μόνο το χρήμα και οι μπίζνες, δίχως να νοιάζεται για τη δυστυχία που προκαλεί στους γύρω του. Αλλά βέβαια - κατά Κάπρα πάντοτε - πληρώνει το τίμημα της απληστίας του: Ζει μια ζωή όπου έχει μεν ό,τι (υλικό) επιθυμεί, αλλά του λείπει η χαρά, η ανεμελιά, το γέλιο, το παιχνίδι. Κατά βάθος ψάχνει πάντα την ευκαιρία να (ξανα)γίνει παιδί. Δεν ξέρω πόσο ισχύουν στην παραγματικότητα όλα αυτά (ότι δηλαδή κατά βάθος οι πλούσιοι υπαφέρουν), πάντως εδώ το όλο πράγμα δίνεται απολαυστικά.
Όπως ίσως καταλάβατε η ταινία κριτικάρει τον άπληστο καπιταλισμό με αρκετή αφέλεια. Όσον αφορά δε το αντίθετο πρότυπο, αυτό της ευτυχισμένης οικογένειας, ποτέ δεν μας λέει καθαρά πώς επιβιώνουν τα διαρκώς αυξανόμενα μέλη της (αφού η στέγη της δέχεται πρόθυμα κάθε πικραμένο). Νομιζω επίσης ότι σε κάποια σημεία το φιλμ κάνει κοιλιές. Αυτά είναι για μένα τα αρνητικά στοιχεία. Ωστόσο η σχεδόν σουρεαλιστική κατάσταση που επικρατεί στο σπίτι όχι του επιχειρηματία βέβαια (πρέπει να το δείτε για να το πιστέψετε), καθως και το γέλιο που βγαίνει κατά την περίφημη συνάντηση των δύο οικογενειών και τα όσα τραγελαφικά ακολουθούν, μπορούν να αποζημειώσουν το θεατή. Όπως και η έντονη απόλαυση που νοιώθει κανείς όταν βλέπει το΄πανίσχυρο ζεύγος των ζάμπλουτων να περνά το βράδι του στη φυλακή, δίπλα σε πόρνες και κλέφτες. Είναι και η γνωστή χάρη και φινέτσα του Κάπρα και ο αφοπλιστικός του, ανάλαφρος τρόπος αφήγησης, που σε κάνουν να ξεχάσεις τις αφέλειες που λέγαμε και τις όποιες κοιλιές και, τελικά, να απολαύσεις μια κλασική κωμωδία. Εγώ τουλάχιστον αυτό έκανα.