Τρίτη, Οκτωβρίου 23, 2012

Η ΜΑΓΙΚΗ "ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ ΚΥΝΗΓΟΥ"

Υπάρχουν ταινίες που μένουν κλασικές, πανέμορφες, όσα χρόνια κι αν περάσουν. Δεν θα πω τίποτα πρωτότυπο αν χαρακτηρίσω ως τέτοια την περίφημη "Νύχτα του Κυνηγού", τη μοναδική ταινία που γύρισε σαν σκηνοθέτης ο μεγάλος ηθοποιός Charles Laughton (1899-1962) το 1955. Πρόκειται για ένα καθαρόαιμο θρίλερ (καθαρόαιμο; Θα δούμε παρακάτω).
Ένας φανατικός θρησκόληπτος, που γυρίζει τη χώρα ως ιεροκήρυκας, ως άλλος Κυανοπώγων παντρεύεται και δολοφονεί χήρες για να τους πάρει την περιουσία. Όταν μαθαίνει ότι η χήρα ενός θανατοποινίτη έχει κάπου κρυμμένα τα λεφτά από τη ληστεία που έκανε ο άντρας της, κάνει ακριβώς το ίδιο: Την παντρεύεται. Μόνο που αποδεικνύεται ότι αυτή δεν έχει ιδέα για το πού είναι κρυμένα τα λεφτά. Το μυστικό γνωρίζουν μόνο τα δύο μικρά παιδιά της, αγοράκι και μικρότερο κοριτσάκι. Από εκεί και πέρα ένα αγχωτικό κυνηγητό μέχρι θανάτου ξεκινά ανάμεσα στον αδίστακτο παπά και τα δύο παιδιά.
Δεν ξέρει κανείς τι να πρωτοθαυμάσει στο φιλμ. Αυτά που ξεχωρίζουν με την πρώτη ματιά είναι η εκπληκτική ασπρόμαυρη εικόνα της ταινίας (από τις ωραιότερες και εντυπωσιακότερες στην ιστορία του σινεμά κατά τη γνώμη μου) και η σαλταρισμένη ερμηνεία του Ρόμπερτ Μίτσαμ, που για μια ακόμα φορά κυριαρχεί στην οθόνη.
Αναρωτήθηκα πριν για το κατά πόσον είναι "καθαρόαιμο" το θρίλερ αυτό. Ναι, είναι ξεκάθαρα θρίλερ. Πλην όμως η διάθεσή του, το κλίμα, αλλάζει πολλές φορές, περνώντας από την ακραία αγωνία και το σασπένς στην καθαρή ποίηση. Σκηνές όπως η νεκρή στο βυθό της λίμνης ή το νυχτερινό ταξίδι των κυνηγημένων παιδιών με τη βάρκα στο ποτάμι αγγίζουν τα όρια του μεταφυσικού και κόβουν την ανάσα με την ομορφιά τους. Η σκηνοθεσία είναι κι αυτή εξαιρετικά ευφάνταστη. Συχνά μάλιστα χρησιμοποιεί ασυνήθιστες γωνίες λήψης, δημιουργώντας πλάνα εκπληκτικής ομορφιάς. Ο Λότον εφαρμόζει άλλωστε άψογα τα διδάγματα του γερμανικού εξπρεσιονισμού. Δεν είναι μόνο τα ασηνήθιστα πλάνα που προαναφέραμε, αλλά και η χρήση των σκιών και των, συχνά παραμορφωμένων, εσωτερικών χώρων, που προσδίδουν αυτή την εξπρεσιονιστική ποιότητα στη δουλειά του. Είπαμε: Πολύ δύσκολα μπορεί κανείς να ξεφύγει από τη γοητεία μιας τέτοιας ταινίας.
Μιας ταινίας που είχε αποτύχει στην εποχή της. Ήταν, βλέπετε, η πρώτη φορά που η θρησκεία παρουσιαζόταν στην ακραία μορφή της, την καθαρή θρησκοληψία, σαν κάτι παρανοϊκό και επικίνδυνο. Ο ήρωας δεν είναι απλώς "κακός", δολοφόνος. Στην ουσία είναι απόλυτα παρανοϊκός. Φοβάται παθολογικά το σεξ και πιστεύει ότι οι γυναίκες πρέπει να εξαλειφτούν επειδή βάζουν σε πειρασμό τους άντρες μολύνοντάς τους και απειλώντας την "καθαρότητά" τους. Θεωρεί ότι οι δολοφονίες που διαπράττει είναι θεάρεστες και πιστεύει ότι σ' αυτές τον βοηθά ο θεός. Είναι μάλιστα εντυπωσιακό το ότι περνά όλη αυτή την παράνοια και στη δύστυχη σύζυγο, που αρχικά δεν έχει καμιά σχέση μ' αυτό. Ποιος ξέρει πώς ένοιωσαν οι συντηρητικοί αμερικανοί της εποχής βλέποντας την εικόνα του παρανοϊκού παπά με τα αρχετυπικά τατού στα δάχτυλα των χεριών, το ένα να γράφει LOVE και το άλλο HATE. Και σκεφτείτε πόσες φορές αυτό το μοτίβο της παρανοϊκής θρησκοληψίας έχει χρησιμοποιηθεί (συχνά και αντιγραφεί) έκτοτε.
Δεν έχει νόημα να γράψω κι άλλα. Προσωπικά το θεωρώ αριστούργημα.

Ετικέτες ,

7 Comments:

Blogger desperado said...

Φανταστική ταινία, μια από τις καλύτερες που έχουν γυριστεί ποτέ.Ο Μίτσαμ είναι απολαυστικός και δεν θέλεις να ξεκολλήσει η κάμερα από πάνω του.Η σκηνή με το "ξύπνημα της φύσης" στο ποτάμι ιδιαίτερα λυρική, ενώ αυτή στη σκάλα του κελαριού θα διδάσκεται πάντα ως υπόδειγμα σασπένς και τρόμου.
vandimir, το έχω απορία για ποιο λόγο ο Πολίτης κέιν θεωρείται καλύτερος από αυτό το αριστούργημα ή από το καθηλωτικό Touch of Evil

Οκτωβρίου 23, 2012 8:40 μ.μ.  
Blogger argiris-cinefil said...

Όντως μαγική η "Νύχτα του Κυνηγού". Θρυλική ταινία. Από τα πιο παράξενα φιλμ-νουαρ και φυσικά ένα από τα κορυφαία σκηνοθετικά ντεμπούτα όλων των εποχών. Δυστυχώς στην εποχή του πολεμήθηκε σκληρά όπου απογοητευμένος ο Laughton δεν ξανασκηνοθέτησε άλλη ταινία. Το γιατί πολεμήθηκε το αναφέρεις πολύ καλά στο κείμενό σου.

Γυρισμένη εξεπίτηδες σχεδόν ολόκληρή η ταινία μέσα σε ένα στούντιο, ώστε να πετύχει όσο το δυνατόν καλύτερα μια εφιαλτικά ονειρική ατμόσφαιρα, χάνοντας έτσι το φιλμ κάθε ίχνος ρεαλιστηκότητας. Κι αυτό για μένα είναι το μεγαλύτερο ατού της, μαζί βέβαια με την ανεπανάληπτη ερμηνεία του πολύ μεγάλου Robert Mitchum.

4,5/5: Εξαιρετική

Οκτωβρίου 24, 2012 1:51 μ.μ.  
Blogger vandimir said...

Αργύρη, προφανώς συμφωνούμε.

Desperado και οι τρεις ταινίες είναι ούτως ή άλλως αριστουργήματα. Ο Πολίτης όμως διαθέτει αρκετά καθαρά κινηματογραφικά στοιχεία (στη σκηνοθεσία, στο βάθος πεδίου κλπ.) που πραγματικά γίνονταν για πρώτη φορά τότε και άφησαν τους πάντες άναυδους. Μη ξεχνάς επίσης ότι είναι και 15 χρόνια παλιότερος από τη Νύχτα και δεν θυμάμαι πόσα από το Touch. Πιθανόν σήμερα να μας αρέσει πολύ περισσότερο κάτι άλλο (και πολύ καλά κάνει), ωστόσο ο Πολίτης είναι αυτός που άλλαξε το σινεμά και όχι οι άλλες δύο εκπληκτικές ταινίες.

Οκτωβρίου 24, 2012 4:46 μ.μ.  
Blogger vandimir said...

Γενικά πάντως θέτεις ένα ενδιαφέρον θεμα για όλες τις τέχνες: Τι έχει μεγαλύτερη αξία, κάτι που επηρέασε τους πάντες και άλλαξε την πορεία της τέχνης, αλλά σήμερα δεν μας κάνει καμία αίσθηση (ακριβώς επειδή έκτοτε το έχουμε δει άπειρες φορές και ίσως αυτή η πρώτη να έγινε και λίγο πρωτόγονα) ή κάτι που δεν είχε τόσο καθοριστική αξία για την τέχνη, πλην όμως μέχρι σήμερα, ίσως και αιώνες μετά αν πρόκειται για λογοτεχνία ή ζωγραφική π.χ., παραμένει φρέσκο και απολαυστικό και το βλέπεις σα να φτιάχτηκε τώρα; Πρόκειται για δύο διαφορετικές εκδοχές της έννοιας ¨κλασικό". Διαλέγετε και παίρνετε.

Οκτωβρίου 24, 2012 4:50 μ.μ.  
Blogger desperado said...

Το breakthrough, όπως περιγράφεις τον πολίτη κέιν ή όπως ορισμένα μοντερνιστικά μυθιστορήματα, διατηρεί μεν κάποια αισθητική αξία(κανείς δεν αμφισβητεί πως ο πολίτης κέιν είναι μια καλή ταινία) αλλά πρωτίστως είναι γέφυρες για το πέρασμα σε άλλη φάση μιας τέχνης και επομένως αφορά περισσότερο τους ειδήμονες.Είναι έργα τέχνης που τολμώντας καινοτομίες, ανοίγουν το δρόμο για άλλα ανώτερα όταν οι συνθήκες και οι δημιουργοί ωριμάσουν.
Κατά τη γνώμη μου, κλασσικό είναι αυτό που αντέχει στο χρόνο και παραμένει ευχάριστο και ενδιαφέρον ακόμα και για έναν άνθρωπο του σήμερα.Ο χρυσοθήρας, γυρισμένος το 1929 αν δεν κάνω λάθος, παραμένει μια από τις ομορφότερες κωμωδίες που έχω δει.Τα νουαρ φιλμ του ΄50 εξακολουθούν να είναι αντικείμενο θαυμασμού.Ο "Νονός" θα είναι αριστούργημα ακόμα και όταν κάποιος θα πρέπει να ψάξει σε εγκυκλοπαίδεια τι σημαίνει "μαφία" και πότε υπήρξε το κράτος των "Η.Π.Α."

Οκτωβρίου 25, 2012 12:59 μ.μ.  
Blogger vandimir said...

Δεν διαφωνώ καθόλου με την άποψή σου. Απλώς επιλέγεις καθαρά τον έναν από τους δύο "ορισμούς" της έννοιας του κλασικού και καλά κάνεις. Εγώ ομολογώ ότι δεν έχω τόσο ξεκθαρη άποψη για το θέμα.
Προσωπικά ο Πολίτης μ' αρέσει πολύ. Τώρα για το αν είναι "η καλύτερη ταινία όλων των εποχών", ε, έχω κι εγώ τις επιφυλάξεις μου και δεν ξέρω και αν έχουν και νόημα τέτοιοι ορισμοί.
Α, και συγχαρητήρια για το πολύ ενδιαφέρον λογοτεχνικό σου μπλογκ.

Οκτωβρίου 25, 2012 7:48 μ.μ.  
Blogger vandimir said...

Θα σου πω και ένα προσωπικό παράδειγμα που βρίσκεται κοντά στη δική σου εκδοχή: Στη ζωγραφική ο Σεζάν θεωρείται ένας απο τους μεγαλύτερους ζωγράφους, αυτός ουσιαστικά που βάζει τις βάσεις σε ολόκληρο το οικοδόμημα που ονομάζουμε μοντερνικότητα. Για πολλούς δεν θα υπήρχε καν μοντέρνα τεχνη δίχως αυτόν. Συμφωνώ. Απο΄την άλλη ο Σίλε είναι ένας εξαιρετικός ζωγράφος, του οποίου όμως η σημασία για την τέχνη είναι σαφώς μικρότερη αυτής του Σεζάν.
Ενώ λοιπόν συμφωνώ απόλυτα με τα παραπάνω και πιστεύω ότι οι μελετητές έχουν απόλυτο δίκιο, αν εμένα μου έλεγαν να διαλέξω έναν πίνακα από τους δύο μεγάλους ζωγράφους για το σπίτι μου, θα διάλεγα έναν Σίλε. Εν γνώσει, όπως είπα, ότι η συνολική του σημασία είναι μικρότερη.

Οκτωβρίου 25, 2012 7:53 μ.μ.  

Δημοσίευση σχολίου

<< Home

eXTReMe Tracker