Τρίτη, Νοεμβρίου 15, 2011

WEST SIDE STORY: ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ

Το "West Side Story" που γύρισαν το 1961 οι Jerome Robbins ((1918-1998)και Robert Wise (1914-2005) (ο πρώτος ήταν χορογράφος και σκηνοθέτησε τα χορευτικά), θεωρείται ένα από τα καλύτερα μιούζικαλ όλων των εποχών και, σίγουρα, είναι ένα από τα πιο πετυχημένα εμπορικά και καλλιτεχνικά (είχε σαρώσει στα Όσκαρ στην εποχή του). Η ιδέα αποδείχτηκε θαυματουργή: Οι δημιουργοί μετέφεραν τον μύθο του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας στην (τότε) σύγχρονη εποχή, βάζοντας μάλιστα τους δύο τινέιτζερς ερωτευμένους να ανήκουν σε δύο αντίπαλες νεανικές συμμορίες, η μία αποτελούμενη από λευκούς και η άλλη από ισπανόφωνους πορτορικάνους. Η μουσική του Λέοναρντ Μπερνστάιν υπήρξε άλλο ένα βασικό στοιχείο επιτυχίας του φιλμ (ο δίσκος ήταν για πολύ καιρό νο 1 στα charts). Νομίζω ότι μπορούμε να διακρίνουμε διάφορα επίπεδα στην ταινία. Από τη μία υπάρχει το όντως εντυπωσιακότατο οπτικό μέρος. Κατασκευασμένα σκηνικά που αναπαράγουν φτωχές, λαϊκές περιοχές της Νέας Υόρκης, πλημμυρισμένα από έντονα χρώματα με κυρίαρχο το πανταχού παρόν κόκκινο. Ωραία χορευτικά, άλλοτε πολυπρόσωπα, άλλοτε όχι, έντονο στυλιζάρισμα και, βέβαια, μια απεικόνιση της τότε νεανικής κουλτούρας, τόσο των "ροκάδων" λευκών όσο και των ισπανόφωνων, με τη δική τους μουσική και τρόπο ζωής. Η αναπαράσταση μάλιστα της βίας με χορευτικά είναι αξέχαστη. Από την άλλη υπάρχει το αισθηματικό, το ερωτικό μέρος, που, όπως σχεδόν κάθε νεανική ταινία, ιδιαίτερα περασμένων δεκαετιών, είναι μάλλον αφελές και υπερ-ρομαντικό. Έρωτας με την πρώτη (κυριολεκτικά) ματιά, όρκοι για αιώνια αγάπη, μελιστάλακτοι ερωτικοί διάλογοι... τέτοια πράγματα. [spoiler!! Spoiler!]Ναι, αλλά όλοι όσοι περιμένουν και το αντίστοιχο happy end που έχουν τέτοια φιλμ, νομίζω ότι μάλλον θα απογοητευτούν. Να λοιπόν μια πρώτη υπονόμευση των θεμελίων του είδους. Το φινάλε βέβαια, μπορεί να είναι εξ ίσου ρομαντικό με το όλο πνεύμα της ταινίας, βρίσκεται όμως πολύ - πολύ μακριά από το "έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα". [τέλος spoiler]. Εντάξει λοιπόν με τη ρομαντική πλευρά. Αν κοιτάξουμε όμως καλύτερα, θα ανακαλύψουμε και μια άλλη, έντονα κοινωνική ματιά. Αυτό που απροσδόκητα θα έλεγα περνά μέσα από ένα νεανικό μιούζικαλ με έρωτες και συμμορίες δεν είναι μόνο το θέμα της νεανικής βίας και εγκληματικότητας (το οποίο, καθόλου τυχαία βέβαια, επικεντρώνεται στα πιο φτωχά κοινωνικά στρώματα και το οποίο αποτελεί πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα σήμερα απ' όσο τότε), αλλά και η καταγραφή των φυλετικών διαφορών και κατηγοριοποιήσεων. Ακούστε το "America", το γνωστότερο ίσως τραγούδι της ταινίας. Είναι ένα ειρωνικό σχόλιο πάνω στην Αμερική, την χώρα υποτίθεται των "ίσων ευκαιριών". Οι μεν μιλάνε για τα καλά της Αμερικής και οι άλλοι (οι ισπανόφωνοι και πιο "σκούροι" φυσικά) σχολιάζουν δηκτικά το τι ακριβώς ΔΕΝ περιλαμβάνει αυτή η υποτιθέμενη ισότητα, το πώς τους αντιμετωπίζουν οι λευκοί. Αν προσθέσετε σ' αυτό και την διάχυτο μείγμα νοσταλγίας/απέχθειας για την πατρίδα που άφησαν, και φυσικά την αντίστοιχη σχέση αγάπης/μίσους με τη νέα τους πατρίδα, τις ΗΠΑ, πράγμα που συμβαίνει με όλους τους μετανάστες σε μια "ανώτερη" οικονομικά χώρα, θα δείτε ότι η διάσημη αυτή ταινία περιέχει πολύ περισσότερα πράγματα από μια απλή και αφελή ρομαντική ιστορία και από εντυπωσιακά χορευτικά και τραγούδια. Ο Wise είναι βέβαια ένας εξαίρετος σκηνοθέτης - χαμαιλέων, που πέρασε με επιτυχία απ' όλα σχεδόν τα είδη του κλασικού αμερικάνικου σινεμά, οπότε το άγγιγμά του είναι εγγυημένο. Προσωπικά βαρέθηκα κάπως στα overdose αισθηματικά μέρη, συνολικά όμως βρίσκω ότι η ταινία παραμένει μεγάλη. Και δεν με κούρασε καθόλου η τρίωρη διάρκειά της.

Ετικέτες , ,

10 Comments:

Blogger Lampros Lampinos said...

Για μένα η ταινία ήταν ένας ήχος δυνατός, περίεργος, γεμάτος ένταση.
Συμφωνώ σε όλα τα σημεία μαζί σου, και στα μελιστάλαχτα...
Τα τραγούδια υπέροχα, η χορογραφία δυναμική... και το χαππυ εντ χαμένο...Κρίμα!

Νοεμβρίου 15, 2011 10:05 μ.μ.  
Blogger vandimir said...

Γιατί κρίμα; Έχω βαρεθεί να βλέπω χάπι εντ. Ένα κάπως (ή πολύ) διαφορετικό τέλος κάνει μια ταινία να ξεχωρίζει ή την κάνει πιο αληθινή - αν είναι αυτό που επιδιώκει ο δημιουργός.

Νοεμβρίου 15, 2011 11:48 μ.μ.  
Blogger argiris-cinefil said...

Ένα από τα πολύ αγαπημένα μου μιούζικαλ που τόσο πολύ λατρεύω. Σίγουρα σταθμός στο είδος του όπου έφερε ένα “επαναστατικό” αέρα ανανέωσης με τους νεοτερισμούς του τόσο ως προς την θεματική (κοινωνικά ζητήματα όπως ρατσισμός, μετανάστες) όσο και στον τρόπο κινηματογράφησης (ειδικά στα μουσικοχορευτικά νούμερα) σε ένα είδος όπου ήδη είχαν φανεί σημάδια κορεσμού, με αποκορύφωμα φυσικά το “Gigi” ένα συντηρητικότατο και βαρετό μιούζικαλ, όπου μάλιστα αισθάνθηκα ότι το πήγε πολλά χρόνια πίσω. Και να φανταστεί κανείς ότι γυρίστηκε από ένα μεγάλο δάσκαλο του είδους, τον Vincente Minnelli. Από τις πιο υπερτιμημένες ταινίες ever!

Αλλά εγώ θέλω να σταθώ στον σπουδαίο Robert Wise (χαίρομαι που τον εκτιμάς), έναν σκηνοθέτη με εξαιρετικές μεθόδους κινηματογράφησης (μην ξεχνάμε άλλωστε ότι θήτευσε δίπλα στον τεράστιο Όσον Γουέλς και ότι ήταν ο άνθρωπος πίσω από το μοντάζ του “Πολίτη Κέιν” και του “The Magnificent Ambersons”) και από τους λίγους που δικαιούνται τον τίτλο χαμαιλέοντας (όπως πολύ σωστά είπες κι εσύ) καθώς διέπρεψε με επιτυχία σε όλα σχεδόν τα είδη του κλασικού αμερικάνικου σινεμά, αφήνοντας μάλιστα παρακαταθήκη ταινίες-σταθμούς σε τρία από τα πιο σημαντικά είδη: στο μιούζικαλ με τα “West Side Story” και “The Sound of Music”, στον τρόμο με το “The Haunting” και τις αξέχαστες κινηματογραφικές μεθόδους που χρησιμοποίησε ώστε να χτίσει μια μοναδική ατμόσφαιρα τρόμου, στο sci-fi με τα “The Day the Earth Stood Still” και “The Andromeda Strain” με την τελευταία να αποτελεί την πιο ανησυχητικά ρεαλιστική ταινία επιστ. φαντασίας που έχω δει ποτέ μου και συνάμα άλλη μια απόδειξη των σκηνοθετικών του δεξιοτήτων με κορυφαίες εκείνες τις ντοκιμαντερίστικης αισθητικής καθώς και της διαίρεσης της πλοκής σε πολλαπλά πλάνα στο ίδιο κάδρο. Επίσης διέπρεψε και στο φιλμ νουάρ με το σκληρό και ρεαλιστικό (κάτι σπάνιο σε αυτό το είδος) “The Set-Up”, στο κοινωνικό δράμα μεγατόνων “I Want to Live!” με μια συγκλονιστική Susan Hayward και στην πολεμική περιπέτεια “The Sand Pebbles”.

Έκανα αυτήν την εκτενή αναφορά στον Wise, γιατί πολύ απλά έχω βαρεθεί να μνημονεύουν συνέχεια τους ίδιους και ίδιους κουλτουριαρέους σκηνοθέτες: Ingmar Bergman, Luis Bunuel, Federico Fellini, Andrey Tarkovskiy, Jean-Luc Godard και πάει λέγοντας. Καλό είναι να μνημονεύουμε και άλλους σκηνοθέτες που δεν ανήκουν σε αυτό το κλειστό κλαμπ. Δεν ξέρω αν συμφωνείς;

Συγνώμη για την φλυαρία μου όπου αν σε κουράζει να μου το πεις. Βλέπεις είμαι ένα άτομο που παθιάζεται πολύ με τον κινηματογράφο.

4,5/5: Εξαιρετική

Νοεμβρίου 16, 2011 12:29 μ.μ.  
Blogger vandimir said...

'Ολοι όσοι ανέφερες είναι όντως μεγάλοι και δίκαια μνημονεύονται (Μπουνουέλ και Φελίνι είναι από τους αγαπημένους μου ever). Ωστόσο το λάθος είναι στο να μνημονεύονται ΜΟΝΟ αυτοί. Πιστεύω όμως ότι πολλοί σινεφίλ εκτιμούν συγχρόνως και το κλασικό αμερικάνικο χολιγουντιανό σινεμά, με ονόματα όπως ο Φορντ, ο Χοκς, ο Γουάιζ, ο Χιούστον και τόσοι άλλοι.
Άλλωστε αυτός νομίζω είναι ο ορισμός του σινεφίλ. Να αγαπά πολλά και διαφορετικά είδη σινεμά και όχι μόνο το "κουλτουριάρικο" όπως το αποκαλείς.

Νοεμβρίου 16, 2011 6:32 μ.μ.  
Blogger argiris-cinefil said...

“Να αγαπά πολλά και διαφορετικά είδη σινεμά και όχι μόνο το "κουλτουριάρικο"”.
Αυτό ακριβώς πιστεύω κι εγώ. Αλλά ξέρεις κάτι. Πολλοί δεν λένε να το καταλάβουν αυτό με αποτέλεσμα να χαλάνε-αλλοιώνουν τον ορισμό του σινεφίλ. Δυστυχώς έχει περάσει σε πολλούς ότι σινεφίλ σημαίνει ΜΟΝΟ κουλτούρα, κάτι που με εξοργίζει αφάνταστα. Όταν λοιπόν βλέπω κάποιον να προωθεί μόνο τον “κουλτουριάρικο” κινηματογράφο σνομπάροντας ταυτόχρονα όλα τα υπόλοιπα είδη τότε είμαι πολύ επιθετικός και καυστικός προς τον “κουλτουριάρικο” κινηματογράφο. Για να μην παρεξηγηθώ αγαπάω τον “κουλτουριάρικο” κινηματογράφο, αλλά δεν είναι ΜΟΝΟ αυτός που αξίζει.

Νοεμβρίου 17, 2011 4:08 μ.μ.  
Blogger vandimir said...

Η συζήτηση αυτή έχει πολύ ενδιαφέρον. Όπως θα έχεις διαβάσει σε πολλά ποστ μου, έχω την ίδια γνώμη με σένα. Μόνο που καλύτερα να μην είσαι "πολύ επιθετικός και καυστικός προς τον “κουλτουριάρικο” κινηματογράφο", ο οποίος δεν φταίει σε τίποτα επειδή κάποιοι έχουν μια τέτοια γνώμη, αλλά να είσαι "πολύ επιθετικός και καυστικός" προς αυτούς που την έχουν.

Νοεμβρίου 17, 2011 8:53 μ.μ.  
Blogger vandimir said...

Άλλωστε τι να λέμε τώρα; Για την βαθεια αγάπη που έτρεφε η νουβέλ βαγκ (ιδιάιτερα ο Τριφό) για το κλασικό Χόλιγουντ (πάνω σε ταινίες του Φορντ βάσισαν όλες τις αναλύσεις τους ως κριτικοί στα Gahiers du Cinema), για την αγάπη του Wenders για την αμερικάνικη κουλτούρα (ροκ, σινεμά, βλέπε και τον θαυμασμό του για τον Νίκολας Ρέι) κλπ. κλπ.

Νοεμβρίου 17, 2011 8:57 μ.μ.  
Blogger argiris-cinefil said...

Ναι, όσο καιρό σε διαβάζω το έχω καταλάβει αυτό, όπου εκτιμώ τον συγκροτημένο τρόπο σκέψης σου, τόσο πάνω σε αμιγώς κινηματογραφικά θέματα όσο πάνω σε διάφορα κοινωνικά-πολιτικά-υπαρξιακά κτλ. ζητήματα με τα οποία ασχολείται μια ταινία. Όντως ίσως είναι λίγο άδικο να επιτίθεμαι στον “κουλτουριάρικο κινηματογράφο" επειδή οι άλλοι δεν λένε να το καταλάβουν, αλλά από την άλλη είναι μία από τις αρχές μου να σέβομαι την γνώμη του άλλου και γι’ αυτό δεν θέλω να επιτίθεμαι προσωπικά σε κάποιον. Μόνο μια φορά επιτέθηκα σφοδρά σε κάποιον, όταν πλέον ο κόμπος είχε φτάσει στο χτένι και το θράσος του είχε ξεπεράσει κάθε όριο, και απέδειξα (για την ακρίβεια ξεμπρόστιασα) πόσο ψεύτης, δήθεν, υποκριτής και διπρόσωπος ήταν. Κι αυτό το άτομο το ξέρεις καλά όπου είναι γνωστός για την ψευτοκουλτούρα που πουλάει (για την ακρίβεια μόνο αυτό ξέρει να κάνει).

Τώρα όσον αφορά αυτά που λες για την Νουβέλ βαγκ έχεις απόλυτο δίκιο όπου πιστεύω ότι είναι η μεγαλύτερη απόδειξη ότι η κουλτούρα έχει βαθιές ρίζες από τον κλασικό αμερικάνικο κινηματογράφο.

Όντως η αυτή η συζήτηση είναι πολύ ενδιαφέρουσα και χαίρομαι που την ανοίξαμε.

Νοεμβρίου 18, 2011 10:54 π.μ.  
Blogger vandimir said...

Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. ΟΚ, ξέρω πού αναφέρεσαι. Παρακολούθησα τη φάση.

Για την αποκλειστική ενασχόληση με όσα θεωρούνται "υψηλή τέχνη", πρόσεξε, τονιζω τη λέξη "αποκλειστική", γιατί αυτό με ενοχλεί και μένα, μου μοιάζει φάση παρόμοια με την εξής: Λένε σε κάποιον ότι τα χόρτα είναι πολύ υγιεινή τροφή και κάνουν καλό σ' αυτό και σ' αυτό και σ' αυτό. Τι κάνει λοιπόν αυτός; Σταματά κάθε, μα κάθε άλλη τροφή, και τρέφεται αποκλειστικά με χόρτα.
Ποιος φταίει γι' αυτό; Τα καημένα τα χόρτα, που όντως είναι υγιεινότατη τροφή (και προσωπικά μ' αρέσεουν πολύ μάλιστα) ή αυτό που κουβαλά στο κεφάλι του ο άλλος; Άσε που αν τρέφεσαι αποκλειστικά με τα υγιεινότατα κατά τα άλλα χόρτα, μάλλον σε βάθος χρόνου κάποιο κακό θα σου κάνουν τελικά, γιατί από τον οργανισμό σου θα λείπουν διάφορα άλλα στοιχεία.
Πλάκα είναι όλο αυτό, αλλά δεν μπορούσα να μην το γράψω.

Νοεμβρίου 18, 2011 5:41 μ.μ.  
Blogger argiris-cinefil said...

Χα χα, πολύ μου άρεσε το παράδειγμά σου όπου το βρήκα πολύ επιτυχημένo αν και, για την ιστορία, δεν μου αρέσουν τα χόρτα. :)

Νοεμβρίου 18, 2011 10:12 μ.μ.  

Δημοσίευση σχολίου

<< Home

eXTReMe Tracker