ΤΑ ΣΚΟΥΛΑΡΙΚΙΑ ΤΗΣ ΜΑΝΤΑΜ ΝΤΕ..., Η ΜΟΙΡΑ ΚΑΙ ΤΑ ΨΕΜΑΤΑ

Το 1953 ο Max Ophüls (1902-1957) γυρίζει στη Γαλλία τη "Madame de..." (Η Άγνωστη Κυρία), μια από τις πιο γνωστές ταινίες του. Ασπρόμαυρη φωτογραφία, 19ος αιώνας, βαριά κοστούμια και εσωτερικά ντεκόρ, πολύτιμα κοσμήματα, άμαξες, ανάλαφρα φλερτ και μοιραίοι έρωτες, χοροί και μονομαχίες, συνθέτουν το οπτικό κλίμα του φιλμ. Στο βάθος όμως σιγοβράζουν ισχυρά πάθη, ικανά να μετατρέψουν την αρχική ανάλαφρη ατμόσφαιρα σε βαρύ δράμα, ποσφιλές είδος άλλωστε του δημιουργού.
Στο κέντρο της ιστορίας βρίσκεται ένα ζευγάρι πολύτιμα, διαμαντένια σκουλαρίκια, που αλλάζουν διαρκώς ιδιοκτήτη και, από ένα καπρίτσιο της μοίρας, καταλήγουν πάντοτε στην ηρωίδα, την μαντάμ του τίτλου. Ίσως το βασικό στοιχείο λοιπόν του φιλμ να είναι η μοίρα, από την οποία, ως γνωστόν, είναι αδύνατο να ξεφύγουμε. Ίσως πάλι να μιλά για τις απρόβλεπτες συνέπειες μιας απλής πράξης, της πώλησης των σκουλαρικιών σε έναν κοσμηματοπώλη και τα όσα ακολουθούν, θέλοντας να υπογραμμίσει το τυχαίο που διέπει τη ζωή μας και δείχνοντας ότι μια απλή πράξη - παρόρμηση της στιγμής - μπορεί να αλλάξει όλη μας τη ζωή. Κυρίως όμως μιλά για το ψέμα και τις ολέθριες συνέπειές του. Τα σχετικά αθώα και ανάλαφρα ψέματα της ηρωίδας γίνονται τελικά μπούμεραγκ για την ίδια και όχι μόνο. Με άξονα το τελευταίο, ο Οφύλς καταδεικνύει (πιθανόν και άθελά του) όλη την επιφανειακότητα, την υποκρισία και τη λουστραρισμένη επιφάνεια (κάτω από την οποία κρύβονται βρωμιές) μιας ολόκληρης υψηλής τάξης, εποχής και τρόπου ζωής.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το πώς κινεί την κάμερά του ο σκηνοθέτης. Η κίνηση είναι διαρκής, πολύπλοκη κι ωστόσο ανάλαφρη, συχνά ακολουθεί τους ήρωες και γενικά δίνει μια συνεχή ροή στο φιλμ. Μιλάμε για απόλυτη σκηνοθετική μαεστρία.
Από την άλλη, όλο αυτό το βαρύ στοιχείο, η ατμόσφαιρα εποχής, το ερωτικό δράμα, μπορεί να κουράσουν πάμπολλους σύγχρονους θεατές, εθισμένους σε άλλες ταχύτητες και άλλο σινεμά. Σίγουρα το εξωτερικό μέρος, όλος αυτός ο επιτηδευμένος και στημένος τρόπος ζωής της υψηλής κοινωνίας του τότε, βρίσκεται πολύ - πολύ μακριά από το σύγχρονο στιλ, μας ξενίζει σχεδόν τόσο, όσο αν παρακολουθούσαμε την καθημερινή ζωή εξωγήινων. Νομίζω όμως, παρ' όλα αυτά, ότι η ουσία βρίσκεται αλλού κι όχι στη βαρύγδουπη εξωτερική επιφάνεια των πραγμάτων. Είδα λοιπόν την ταινία με πολύ ενδιαφέρον, δεν είναι όμως, ξαναλέω, για σύγχρονους, εθισμένους σε βιντεοκλιπάδικη οπτική, θεατές.
ΥΓ: Βσικό ρόλο ερμηνεύει ο γνωστός σκηνοθέτης Βιτόριο ντε Σίκα, που, αν δεν το ξέρατε, ήταν και ηθοποιός, και μάλιστα γοητευτικός, με πολλές ερμηνείες στο ενεργητικό του.