Η ΑΝΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΠΤΩΣΗ ΑΥΤΟΥ ΠΟΥ "ΕΠΕΣΕ ΣΤΗ ΓΗ"

"Ο Άνθρωπος που έπεσε στη Γη" είναι πριν απ' όλα η ταινία που θα θυμόμαστε πάντα χάρη στον ταιριαστό σα γάντι πρωταγωνιστικό ρόλο του Ντέιβιντ Μπόουι, που δεν χρειάζεται και πολλά για να υποδυθεί πειστικότατα έναν εξωγήινο. Διότι πρόκειται βεβαίως για την τραγική ιστορία ενός εξωγήινου που έρχεται στη γη αναζητώντας νερό για να σώσει τον πλανήτη του, αλλά... Κι αυτό το "αλλά" είναι όλη η ουσία του φιλμ.
Γυρισμένο το 1976 από τον Nicolas Roeg, αποτελεί και μια από τις σημαντικότερες ταινίες του ενδιαφέροντα αυτού σκηνοθέτη. Με ελλειπτικό τρόπο αφήγησης, ο Ρεγκ διηγείται την αρχική επιτυχία και τη βαθμιαία πτώση του ήρωά του καταφέρνοντας να μας συγκινήσει. Πέραν της ελλειπτικότητας που προαναφέραμε, χαρακτηριστικό της ταινίας είναι και το ιδιόρυθμο μοντάζ, που μπορεί να παρακολουθεί δύο ή και τρία γεγονότα να εξελίσσονται ταυτόχρονα σε διαφορετικούς χώρους, ενώ παίζει με την αίσθηση του χρόνου. Όλα αυτά βέβαια αποτελούν σήμα κατατεθέν του Ρεγκ, που τα έχει χρησιμοποιήσει και στο "Don't Look Now".
Νομίζω ότι το νόημα του φιλμ βρίσκεται στην κατάδειξη της ανθρώπινης βλακείας, απληστίας και μιζέριας. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να δεχτούν το ξένο, κάτι που δεν καταλαβαίνουν και που εμφανώς τους ξεπερνά. Πρόκειται για αρχέγονο φόβο, για κάτι σα ζήλεια, για απληστία ή συνδυασμούς όλων αυτών και, πολύ πιθανόν, και άλλων αρνητικών στοιχείων της ανθρώπινης φύσης; Πάντως η επίδρασή τους στον αθώο ήρωα είναι καταστροφική. Ταυτόχρονα μπορώ να "διαβάσω" την ταινία και σαν μια αλληγορία της ανθρώπινης ζωής, που ξεκινά με ελπίδες, όνειρα και στόχους και σιγά - σιγά, με τα χρόνια, όλα αυτά ξεχνιούνται καθώς βυθιζόματε στη ρουτίνα της καθημερινότητας, το βόλεμα ή (όπως εδώ) σε εθισμούς.
Ας προειδοποιήσω ότι, παρά το ότι βρισκόμαστε σαφώς στο χώρο της επιστημονικής φαντασίας, η ταινία δεν διαθέτει ούτε εντυπωσιακά εφέ (εκτός από σπάνιες εμφανίσεις της αληθινής μορφής των εξωγήινων), ούτε διαστημόπλοια ούτε συνεχή δράση. Οι ρυθμοί είναι μάλλον χαλαροί και παίρνει λίγη ώρα μέχρι να αντιληφτεί ο θεατής το πέρασμα μεγάλων χρονικών διαστημάτων στην ιστορία. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια ιδιότυπη επιστημονική φαντασία, σε μια σινεφίλ ταινία, με τους όρους και το στιλ του Ρεγκ. Αυτά για να μην περιμένετε Πόλεμους των Άστρων. Προσωπικά πάντως πρόκειται για ταινία που εκτιμώ πολύ.