ΣΤΗ ΜΑΚΡΙΝΗ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΦΑΝΤΟΜΑ 1: "ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΗΣ ΓΚΙΛΟΤΙΝΑΣ"

Βρισκόμαστε πίσω, πολύ πίσω, στα 1913, στην αυγή του σινεμά. Ο γάλλος Louis Feuillade (1873-1925), από τους πρώτους σκηνοθέτες του κινηματογράφου, έχει ήδη στο ενεργητικό του εκατοντάδες (!) ταινίες, μικρού μήκους φυσικά, αφού γυρίζει από το 1906 (και στην εποχή αυτή μπορεί να γύριζαν μία ταινία κάθε 1-2 μέρες). Τότε, στα 1913, γυρίζει τον πρώτο "Φαντομά", με υπότιτλο "Στη σκιά της γκιλοτίνας" (Fantômas - À l'ombre de la guillotine). Εγκαινιάζει έτσι μια σειρά 5 ταινιών με τον σατανικό ήρωα που γνωρίζουν τεράστια επιτυχία και είναι από τα πρώτα κινηματογραφικά "σίριαλ".
Η πρώτη αυτή ταινία διαρκεί 54', διάρκεια που θεωρούνταν μεγάλη για την εποχή. Ο Φαντομάς ήταν ήδη πολύ γνωστός και πετυχημένος ήρωας από μια σειρά βιβλίων των Pierre Souvestre και Marcel Allain του είδους που σήμερα θα αποκαλούσαμε pulp. Η μεταφορά τους στο νεογέννητο λοιπόν σινεμά ήταν θέμα χρόνου.
Ο Φαντομάς είναι ο "αυτοκράτορας του εγκλήματος". Τον κυνηγά μόνιμα ο επιθεωρητής Jouve με βοηθό τον φίλο του δημοσιογράφο Fandor. Στο τέλος όμως πάντοτε καταφέρνει να ξεφεύγει και να συνεχίζει ακάθεκτος την εγκληματική του σταδιοδρομία. Σ' αυτή την πρώτη ταινία, μετά από ληστεία και φόνο ο Φαντομάς έχει συλληφθεί. Λίγο πριν οδηγηθεί στη γκιλοτίνα όμως, καταφέρνει να δραπετεύσει αφήνοντας στη θέση του έναν σωσία του ηθοποιό, ο οποίος ενσαρκώνει ακριβώς τον Φαντομά στο θέατρο.
Φυσικά η ταινία απευθύνεται μόνο στους "αρχαιολόγους" του σινεμά, για όσους ενδιαφέρονται για την ιστορία του. Ωστόσο ο Feuillade είναι καλός σκηνοθέτης, ένας από τους πρώτους σημαντικούς στην ιστορία, ξέρει να αφηγείται και διατηρεί μέχρι σήμερα έναν στρωτό ρυθμό (στην εποχή του θεωρούνταν ότι διέθετε μεγάλο σασπένς). Αυτό που μέχρι τις μέρες μας προκαλεί εντύπωση είναι ο χαρακτήρας του Φαντομά. Δεν είναι ο αριστοκρατικός, γοητευτικός κακός, όπως ο Αρσέν Λουπέν. Ο Φαντομάς είναι ένας αληθινός άγριος εγκληματίας που δολοφονεί ανύποπτες γυναίκες, απαγάγει και στραγγαλίζει πλούσιους, κάνει ληστείες και κλοπές και δεν διστάζει να κατηγορεί αθώους για τα εγκλήματά του. Ο σημερινός εμπορικός κινηματογράφος αποφεύγει τέτοιους αδίστακτους κακούς όταν είναι αυτοί οι πρωταγωνιστές και όχι οι "καλοί" διώκτες τους.
Με έκπληξη διάβαζα στην IMDB μια σοβαρή κριτική που μιλά για σεναριακές αφέλειες, αλλαγές από το βιβλίο κλπ. λες και πρόκειται για σύγχρονο φιλμ. Διάβολε, είναι ταινία του 1913, μια από τις πρώτες "μεγάλου μήκους". Η ίδια η κάμερα κινιόταν ακόμα σχετικά δύσκολα. Δεν μπορεί κανείς να περιμένει σασπένς, εφφέ, ηθοποιίες, έλλειψη σεναριακών ευκολιών κλπ. όπως από ένα σύγχρονο φιλμ. Για την εποχή του είναι κάτι σαφώς ξεχωριστό και σημαντικό. Αλλά, το είπα και στην αρχή: Μην περιμένετε να συγκινηθείτε ή να τρομάξετε. Σήμερα το βλέπουν για ιστορικούς και μόνο λόγους όσοι σκαλίζουν τις ρίζες της τέχνης του κινηματογράφου.