ΓΕΛΟΙΟ ΣΑΝ... ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Το Religulous (Πίστευε και γέλα, 2008) του Larry Charles (αυτός που γύρισε και τον Borat) είναι ένα ντοκιμαντέρ όντως τολμηρό για τα αμερικάνικα δεδομένα. Βασίζεται στον κωμικό Bill Maher που, ρητά δηλώνοντας ότι είναι ενάντια σε κάθε θρησκεία, περιφέρεται ως άλλος Michael Moore, γελοιοποιώντας κάθε θρησκευτική πίστη που συναντά στο διάβα του και στηλιτεύοντας την μισαλλοδοξία και την έλλειψη ανεκτικότητας που διακρίνει πολλές απ' αυτές. Από την ανελέητη σάτιρά του δεν ξεφεύγουν χριστιανοί διαφόρων αποχρώσεων, εβραίοι, μουσουλμάνοι, σαϊεντολόγοι και άλλα παράξενα. Πολλές φορές τα αποτελέσματα είναι διασκεδαστικά. Συνολικά όμως βρίσκω την όλη προσπάθεια επιδερμική, που επικεντρώνει σε διάφορους γραφικούς τύπους, απ' αυτούς που βρίθουν στην Αμερική (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι και συχνά επικίνδυνοι - άλλωστε μερικοί απ' αυτούς έχουν βγάλει εκατομμύρια), που βέβαια είναι πολύ εύκολο να τους αντιμετωπίσεις και να τους γελοιοποιήσεις. "Σπάει" μάλιστα τις συνεντεύξεις του παραθέτοντας γρήγορα μονταρισμένα αποσπάσματα από χαζά θρησκευτικά φιλμ και άλλες αστείες εικόνες, κάνοντας έτσι χιουμοριστικά "σχόλια", δίχως να παραλείψει να δείξει και κάμποσες περιπτώσεις πασιφανούς θρησκευτικής εμπορευματοποίησης, που πραγματικά σε προβληματίζουν για το IQ των πιστών...
Γενικά δεν βρίσκω κακή την προσπάθεια ή την πρόθεση - σε γενικές γραμμές μάλιστα συμφωνώ με τον Μάερ, καθώς και εγώ προσωπικά δεν είμαι πολύ - πολύ των θρησκειών (των όποιων θρησκειών). Διαφωνώ όμως με τον τρόπο που είναι δοσμένο όλο αυτό. Θεωρώ γενικότερα ότι δεν είναι μόνο το τι θα πεις, αλλά και το πώς θα το πεις. Και νομίζω ότι ο τρόπος των Charles / Maher αν μη τι άλλο είναι έντονα λαϊκίστικος και εξυπνακίστικος, το επίπεδο προσέγγισης παιδαριώδες (οποιοσδήποτε μπει στον κόπο να διαβάσει την Αγία Γραφή θα βρει σε χρόνο dt ένα σωρό αντιφάσεις και θα διαπιστώσει την τεράστια διαφορά του θεού της Παλαιάς απ' αυτόν της Καινής Διαθήκης - πρόκειται ουσιαστικά για δύο διαφορετικές θρησκείες και κοσμοθεωρίες), ενώ ο Μάερ μου έγινε αρκετά αντιπαθής διακόπτοντας συνεχώς τους "αντιπάλους" του και πετώντας εξυπνάδες, οι οποίες μάλιστα πολύ συχνά δεν χρειάζονταν καν αφού η βλακεία των όσων έλεγαν οι τελευταίοι ήταν τόσο εξώφθαλμη, που δεν επιδεχόταν σχολίων. Και το πράγμα ολοκληρώθηκε ακόμα χειρότερα με το λογίδριο που έβγαλε "από καθέδρας" στο τέλος εναντίον των θρησκειών γενικά, γινόμενος έτσι το ίδιο διδακτικός και ξώπετσος μ' αυτούς ακριβώς που πολεμά.
Να λοιπόν - το έχω ξαναγράψει παλιότερα - που το να συμφωνείς ιδεολογικά με το όλο σκεπτικό δεν είναι καθόλου αρκετό για να συμπαθήσεις το συνολικό αποτέλεσμα. Μένουν μόνο μερικές διασκεδαστικές φάσεις. Ωστόσο, ξαναλέω, ίσως το όλο εγχείρημα να είναι χρήσιμο για την "βαθειά Αμερική" και τη μαυρίλα που κρύβεται στα σπλάχνα της.