Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΟΥ ΑΝΕΒΑΙΝΕΙ ΤΗ ΣΚΑΛΑ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΙΑΠΩΝΙΑ

Η Ιαπωνία έχει ξεπεράσει τον πόλεμο και την ήττα, η ανοικοδόμηση και το οικονομικό θαύμα καλπάζουν, η παράδοση χάνεται και τα πάντα δυτικοποιούνται (βλ. το διαμέρισμα της ηρωίδας). Το "Μια γυναίκα ανεβαίνει τη σκάλα" γυρίζεται το 1960 από τον Mikio Naruse (1905-1969), που θεωρείται μεγάλος πλην όμως άγνωστος στην Ελλάδα τουλάχιστον, και πιάνει αυτό ακριβώς το κλίμα. Και, συγχρόνως, τον αγώνα για ανεξαρτησία της γυναίκας στη χώρα αυτή.
Ο Naruse είναι ένας χαμηλότονος σκηνοθέτης. Βρίσκεται, ας πούμε, πιο κοντά στον Όζου παρά στον Κουροσάβα. Η ηρωίδα του είναι μια όμορφη χήρα που δουλεύει σε μπαρ της Γκίνζα, της μπαροπεριοχής του Τόκιο. Υπερήφανη, παραμένει ανένδοτη στις πιέσεις από πλούσιους και μη άντρες, αρνείται να "πέσει χαμηλά" προκειμένου να πραγματοποιήσει το όνειρό της, να ανοίξει δικό της μπαρ, και διατηρεί την τιμιότητα και την προσωπική της ηθική. Πλην όμως, όλα γύρω της οδηγούν μαθηματικά στην καταπάτηση των αρχών της. Πράγμα που κάνουν, άλλωστε, και οι περισσότερες συνάδελφοί της. Ωστόσο εκείνη θα υπομείνει μια σειρά από προσωπικά δράματα και διαψεύσεις και, διατηρώντας την αξιοπρέπειά της, θα συνεχίσει να κάνει τη δουλειά που μισεί.
Ο Naruze είναι χαμηλότονος, δίχως εξάρσεις και κορυφώσεις, με λιτό και ήρεμο στιλ, παρά τα, βουβά συνήθως, δράματα που συμβαίνουν στην ταινία. Αυτό, προειδοποιώ, μπορεί να κουράσει θεατές εθισμένους στη δράση ή στις έντονες εξάρσεις. Θα βρουν την ταινία αργή. Για τους υπόλοιπους, είναι, πιστεύω, ενδιαφέρουσα ακόμα και σαν καταγραφή της κατάστασης και της θέσης της γυναίκας στην Ιαπωνία - καθώς και το πώς λειτουργούν τα μπαρ εκεί (σε μια σκηνή, π.χ., γίνεται σαφής διαχωρισμός ανάμεσα σε πόρνη, γκέισα και γυναίκα που δουλεύει σε μπαρ). Και σκιαγραφείται και η δύναμη των ισχυρών να επιβάλλουν τις επιθυμίες τους πάνω στους κάθε λογής αδύναμους.