Ο "DHEEPAN" ΚΑΙ Ο ΔΥΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ

Ο Jacques Audiard είναι από τους σημαντικούς σύγχρονους γάλλους δημιουργούς. Νομίζω ότι ο "Dheepan" ("Dheepan: Ο Άνθρωπος Χωρίς Πατρίδα" στα ελληνικά) του 2015 το επιβεβαιώνει. Όχι μόνο φυσικά επειδή είναι επίκαιρο λόγω προσφύγων, αλλά κυρίως επειδή πρόκειται για πολύ δυνατή ταινία.
Ο ομώνυμος ήρωας είναι από τη Σρι Λάνκα, μια ακόμα χώρα που βρίσκεται σε εμφύλιο, και πολεμ΄στις τάξεις των ανταρτών "Τίγρεις Ταμίλ". Όταν δεν αντέχει άλλο την κόλαση στην πατρίδα του καταφεύγει σε στρατόπεδο προσφύγων του ΟΗΕ, συναντά μια άγνωστη νεαρή γυναίκα και ένα εξ ίσου άγνωστο κοριτσάκι και οι τρεις τους παριστάνουν την οικογένεια. Τελικά καταφέρνουν να φτάσουν στη Γαλλία, εγκαθίστανται σε υποβαθμισμένο προάστιο του Παρισιού και ο Ντιπάν γίνεται επιστάτης σε μια τεράστια, μάλλον εξαθλιωμένη πολυκατοικία. Εκεί θα έρθει αντιμέτωπος με τη βία των ντόπιων συμμοριών που λυμαίνονται την περιοχή, αλλά και με το παρελθόν του που τόσο έχει πασχίσει να ξεπεράσει.
Η ταινία κατ' αρχήν είναι ρεαλιστική, θυμίζει μάλιστα κάπου το ντοκιμαντερίστικο κλίμα των Νταρντέν. Σιγά - σιγά όμως γίνεται πιο παράξενη και καταλήγει σε ένα μάλλον απρόσμενο πολύ δυνατό (και βίαιο) φινάλε. Το φιλμ παρακολουθεί τόσο τη δική του καθημερινότητα όσο και της κοπέλας που παριστάνει τη σύζυγο. Ο πρωταγωνιστής στον νέο κόσμο - παράδεισο γι' αυτόν - όπου φτάνει, έχει κατ' αρχήν να αντιμετωπίσει την κατάσταση και τις εντάσεις στο ίδιο του το σπίτι, όπου είναι υποχρεωμένος να μένει με δύο άγνωστες, παριστάνοντας την οικογένεια. Απο εκεί και πέρα υπάρχει η βία του περιβάλλοντος (οι συμμορίες, η φτώχεια) που προαναφέραμε. Έτσι το τελικό ξέσπασμα είναι κατά κάποιον τρόπο αναμενόμενο. Κι έτσι κι εμείς αναρωτιόμαστε αν ο δικός μας, ο δυτικός κόσμος, διαφερει στην ουσία από τον άγριο τριτοκοσμικό. Το ενδιαφέρον για μένα όμως βρίσκεται ακριβώς εδώ: Σύμφωνοι, η ουσία και η δομή της δύσης είναι παρόμοια με τις πιο άγριες καταστάσεις "εκεί έξω", ωστόσο ο Audiard δεν παρασύρεται από ένα τυφλό "αντιδυτικισμό" (συγχωρείστε με για την μάλλον αδόκιμη λέξη). Αντίθετα η ταινία διαθέτει και την διάσταση που δείχνει ότι παρά τη σκληρότητα και τις δυσκολίες, ο κόσμος αυτός δοαθέτει γοητευτικά στοιχεία για τους πρώην εξαθλιωμένους μετανάστες (ο μισθός, ο μη πόλεμος, το σχολείο του μικρού κοριτσιού κλπ.). Για πολλούς από εμάς η ζωή των τριών στο άθλιο και υποβιβασμένο προάστιο φαίνεται εφιαλτική. Γι' αυτούς όμως σε αρκετά σημεία είναι καλύτερη απ' ό,τι άφησαν πίσω τους. Με τον τρόπο αυτόν το φιλμ γίνεται πολυδιάστατο. Ναι, η δύση είναι "κακιά" και πολύ απέχει από τον παράδεισο που οι καταtρεγμένοι ονειρεύονται, κι όμως παραμένει κάτι καλύτερο από την εκεί κόλαση... ϊσως αυτό να εξηγεί και την κατάσταση που βιώνουμε σήμερα στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη χώρα μας.
Θα επαναλάβω ότι, πέραν των αναλύσεων, πρόκειται κατά τη γνώμη μου για πολύ δυνατή ταινία, η οποία, ως γνωστόν, κέρδισε το μεγάλο βραβείο στις Κάννες.