"SWEET MOVIE" Ή Η ΕΠΕΝΕΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΤΡΩΕΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ

Σίγουρα το "Sweet Movie" του 1974  του αναρχικού σέρβου Dusan Makavejev (1932-2019) είναι μια από τις μυθικές και σχετικά ξεχασμένες σήμερα σουρεαλιστικές / αναρχικές ταινίες   μιας άλλης εποχής, που το κύριο χαρακτηριστικό της ήταν η έντονη πολιτικοποίηση.
Με ένα παλαβό σενάριο η ταινία αφηγείται την ιστορία ενός απεχθούς αμερικάνου εκατομμυριούχου, που ῾῾ἁγοράζει῾῾ μια πανέμορφη και αυστηρά παρθένα νύφη (Μις Κόσμος υποτίθεται) και, ταυτόχρονα, την γεμάτη σύμβολα ιστορία ενός καραβιού με το γιγἄντιο πρόσωπο του Μαρξ στην πλώρη, που οδηγεί μια γυναίκα η οποία, υποτίθεται, είναι η Επανάσταση. Οι δύο ιστορίες μπλέκουν με σουρεαλιστικό (θα επαναλάβουμε πολλές φοιρές αυτή τη λέξη) τρόπο.
Μην περιμένετε ειρμό, στρωτή αφήγηση, ομαλές καταστάσεις. Οι παράλληλες ιστορίες περνάν από τη μία στην άλλη, διάφορα ακατανόητα συμβαίνουν, παρεμβάλλονται σκηνές ντοκιμαντέρ. όπως η ανακάλυψη των ομαδικών τάφων πολωνών που εκτελεσαν σοβιετικοί στο Κατύν κλπ. Πάνω απ᾽όλα το φιλμ είναι πλημμυρισμένο από σύμβολα: Η Επανάσταση, ο Μαρξ, το Ποτέμκιν, ο γελοίος εκατομμυριούχος ως σύμβολο του καπιταλισμού κλπ. Περιέχει επίσης άφθονο ερωτισμό καθώς για τον Μακαβέγεφ ἔρωτας / σεξ και επανάσταση πάνε μαζί (ας μη ξεχνάμε ότι στην προηγούμενη ταινία του ῾῾Τα Μυστήρια του Οργανισμού῾῾είχε ασχοληθεί με τις θεωρίες του Βίλχελμ Ράιχ). Τέλος περιέχει σειρά πραγματικά απωθητικών σκηνών από ομάδα περφόρμερ της εποχής, οι οποίοι ουρούν, κάνουν εμετό και πολλά άλλα. Γενικά, προειδοποιώ, το τελευταίο μισάωρο είναι για πολύ γερά στομάχια...
Τι βγαίνει απ᾽όλο αυτό το γκροτέσκο μπάχαλο; Η σχέση έρωτα και επανάστασης (ο Μάης του 68 είναι ακόμα νωπός) και ότι ῾῾ἡ Επανάσταση τρώει τα παιδιά της῾῾, πράγμα που όντως πολλάκις έχει συμβεί στην ιστορία. Ίσως αυτό να είναι και το βασικό θέμα γύρω από το οποίο περιστρέφεται τόσο σουρεαλιστικά και άναρχα η ταινία.
Φυσικά ο Μακαβέγεφ, σαρδόνιος και ειρωνικός, δεν χαρίζεται πουθενά. Γελοιοποιεί με κάθε τρόπο τον καπιταλισμό και κοροϊδεύει τις αυτοκαταστροφικές τάσεις των επαναστατών, προβλέποντας με πίκρα την τελική αποτυχία τους (αν και στην τελευταια σκηνή αφήνει - συμβολικά πάντοτε - μια ελπίδα).
Προσωπικά βρήκα σήμερα το φιλμ μάλλον ξεπερασμένο. Υπερβολικά γκροτέσκο και χοντροκομμένο, ακατέργαστο. Παρ᾽όλα αυτά το θεωρώ κλασική μαρτυρία μιας ανήσυχης εποχής, που ψαχνόταν σε όλα τα επίπεδα και δεν δίσταζε να πειραματιστεί με τα πάντα (ακόμα και με την αισθητική της ταινίας), έστω κι αν αυτὄ απέβαινε επικίνδυνο. Το βλέπετε με καθαρά δική σας ευθύνη... κι όποιος αντέξει, όπως σας είπα, στο τελευταίο ημίωρο, μππροστά στο οποίο το ῾῾Μεγάλο Φαγοπότι῾῾μαιάζει με παιδική ταινία...
ΥΓ: Και μη ξεχνάτε και την υπέροχη μουσική του Χατζιδάκη με το πασίγνωστο τραγούδι ῾῾Τα παιδιά κάτω στον κάμπο...῾῾ να επαναλαμβάνεται συχνά.