Η "ΚΟΚΚΙΝΗ ΤΖΟΑΝ" ΚΑΙ ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ

Το 1992 μια γηραιά κυρία 80 ετών συλλαμβάνεται στη Βρετανία με την κατηγορία ότι υπήρξε κατάσκοπος των Σοβιετικών πίσω στα 40ς και 50ς, στέλνοντάς τους απόρρητα μυστικά που σχετίζονταν με την κατασκευή της ατομικής βόμβας, στα οποία είχε πρόσβαση, αφού η ίδια δούλευε με την ομάδα κατασκευής της. Επρόκειτο για κατάσκοπο που έδρασε δίχως να γίνει αντιληπτή για χρόνο ρεκόρ στη χώρα.
Η βρετανική ταινία "Η Κόκκινη Τζόαν" (Red Joan) (2018) του περισσότερο τηλεοπτικού Trevor Nunn βασίζεται χαλαρά στο γεγονός αυτό (αφού οι "αληθινές ιστορίες" κυριαρχούν στη μάλλον ανέμπνευστη εποχή μας). Με τη Τζούντι Ντεντς στο βασικό ρόλο, αφηγείται με πισωγυρίσματα στο χρόνο τα γεγονότα των 30ς έως και 50ς, όπου η νεαρή τότε κοπέλα αριστερών αποκλίσεων ερωτεύεται φλογερό κομμουνιστή και, μετά από πολλά ψυχολογικά - αισθηματικά σκαμπανεβάσματα αποφασίζει να δώσει στους Ρώσους τις απόρρητες πληροφορίες, ενώ παράλληλα παρακολουθούμε τη σύγχρονη ανάκριση της γηραιάς κυρίας (με τα σχετικά δικαστικής φύσης αυτή τη φορά σκαμπανεβάσματα), που  θυμάται το μακρινό παρελθόν της.
Φυσικά έχουμε μια κλασικά καλή ταινία εποχής, όπως αυτές που πάντοτε φτιάχνουν οι βρετανοί, με άψογες ηθοποιίες και ανάπλαση εποχής και επίσης κλασικό, "σοβαρό" ύφος. Μια υπόθεση κατασκοπείας, ερωτικές περιπλοκές, κάποιο σασπένς, συνθέτουν ένα κοκτέιλ που παρακολούθησα με ενδιαφέρον μεν, αλλά δίχως εκπλήξεις. Είπαμε: Απόλυτα κλασικό και τυπικό.
Θα μείνω όμως σε ένα σημαντικό σημείο (όχι κινηματογραφικό, αλλά ιδεολογικής φύσης). Φυσικά δεν έχω ιδέα για το πώς συνέβησαν στην πραγματικότητα τα γεγονότα. Σχολιάζω όμως την πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα του φιλμ: Η Τζόαν δεν ήταν κομμουνίστρια (κάποια στιγμή μάλιστα τους είχε εντελώς απορρίψει). Φιλοαριστερή γενικότερα μάλλον, όχι όμως σοβιετόφιλη. Γιατί λοιπόν δέχτηκε να γίνει κατάσκοπος; Κατά τη διάρκεια του πολέμου οι σύμμαχοι συνεργαζόντουσαν με τους Ρώσους στην κατασκευή της βόμβας, που θα προλάβαινε τους Γερμανούς και θα έκρινε τον πόλεμο. Μετά τη νίκη όμως συνέχισαν μόνοι τους, αποκλείοντας τη Ρωσία από την πρόσβαση στις έρευνες. Βλέποντας τον "διπολικό" κόσμο στον οποίο είχαμε οδηγηθεί (την εποχή του Ψυχρού Πολέμου δηκαδή), η Τζόαν (που είναι και γεμάτη τύψεις επειδή και η ίδια είχε βοηθήσει, όντας φυσικός, στην κατασκευή της), κρίνει ότι αν τη βόμβα είναι αποκλειστικότητα των αμερικανών τα πάντα μπορούν να καταρρεύσουν και να έχουμε μια δεύτερη εκατόμβη, αυτή τη φορά σε μια μεγάλη πόλη της Ρωσίας. Έτσι παραχωρεί πολύτιμα τεχνικά μυστικά ώστε και εκείνοι να κατασκευάσουν τη δική τους βόμβα και έτσι να επιτευχθεί μια παγκόσμια ισορροπία τρόμου (πράγμα που όντως συνέβη). "Είδατε να γίνει 3ος Παγκόσμιος;" απαντά αφοπλιστικά στις ερωτήσεις των ανακριτών. Και τελικά, όταν τη ρωτάνε αν αγαπά την πατρίδα της, απαντά καταφατικά αλλά "βάζει πάνω από την πατρίδα ολόκληρη την ανθρωπότητα και την ασφάλειά της". Τι λέτε εσείς; Δίκιο δεν είχε;