ΤΕΣΣΕΡΑ ΑΔΙΑΦΟΡΑ ΦΤΕΡΑ

Το μυθιστόρημα του βρετανού A.E.W. Mason "Τα Τέσσερα Φτερά" έχει μεταφερθεί στην οθόνη αρκετές φορές από την εποχή του βωβού (5 ή 6 νομίζω). Άλλη μια απόπειρα μεταφοράς του γίνεται το 2002 από τον ινδικής καταγωγής Shekhar Kapur, ο οποίος λίγα χρόνια πριν είχε γυρίσει την επιτυχημένη "Elizabeth" με πρωταγωνιστικό ζεύγος τον Χιθ Λετζερ και την Κέιτ Χάντσον. Ωστόσο αυτά εδώ τα "Φτερά" δεν νομίζω ότι φτάνουν την προηγούμενή του ταινία.
Περιπέτεια και δράμα εποχής, το φιλμ μας μεταφέρει στην κοσμοκράτειρα τότε Βρετανία του 1884. Ένας φέρελπις αξιωματικός είναι αραβωνιασμένος και ερωτευμένος με όμορφη κοπέλα. Όταν η μονάδα του στέλνεται για πόλεμο στο Σουδάν, αυτός αρνείται να πάει και παραιτείται από το στράτευμα, πράγμα που αποτελεί τεράστιο σκάνδαλο στους υψηλούς κύκλους της εποχής. Λαμβάνει λοιπόν από τους καλύτερούς του φίλους και την ίδια την κοπέλα του 4 φτερά, ταπεινωτικό σύμβολο δειλίας, και, βέβαια, εκείνη τον χωρίζει. Αυτός, πληγωμένος και κρυφά απ' όλους, πηγαίνει μεταμφιεσμένος στο Σουδάν και ακολουθει τη μονάδα του δίχως να γίνει από κανέναν αντιληπτός, προσπαθώντας να τη βοηθήσει. Οι περιπέτειες δεν σταματάνε εδώ, αλλά συνεχίζονται, περισσότερο αισθηματικές πλέον, με την επιστροφή στην πατρίδα (όχι όλων πάντως).
Βρήκα την ταινία μάλλον αδιάφορη. Νομίζω ότι έπασχε από ρυθμό, ότι τα μέρη της περιπέτειας και του δράματος δεν έδεναν τόσο καλά. Όσο για το ιδεολογικό μέρος... οι βρετανοί δεν είναι βέβαια οι υπερήφανοι νικητές, κάθε άλλο, αλλά το θέμα του προφανούς ιμπεριαλισμού τους δεν θίγεται. Αντίθετα μας γίνονται συμπαθείς και καλούμαστε μάλλον να συμπάσχουμε για τις απώλειές τους. Αλλά ούτε και το θέμα της "δειλίας" αναλύεται ξεκάθαρα. Η άρνηση του ήρωα να πάει στον πόλεμο (και μάλιστα στου διαόλου τη μάνα) μάλλον δεν παρουσιάζεται ως αντιπολεμική πράξη. Άλλωστε σ' όλο το φιλμ εκείνος παχίζει να ξεπλύνει από πάνω του το στίγμα της δειλίας - και μάλιστα "για την ψυχή του", δίχως δηλαδή να γίνει αντιληπτός από τους πρώην συντρόφους του. Οπότε... μάλλον για "έγκλημα και τιμωρία" μιλάμε, όπου το "έγκλημα" είναι η άρνηση να πάω στην Αφρική και να σκοτώνω ντόπιους για τη δόξα της Αυτοκρατορίας... και στη συνέχεια η προσπάθεια εξιλέωσης. Όσο για τον αντίπαλο άραβα Μαχντί, ελάχιστα δείχνονται και οι προθέσεις της επανάστασής του παραμένουν αδιευκρίνιστες.
Γενικά διέκρινα στο φιλμ ένα είδος "στρατοκαυλίασης", με την έννοια ότι υιοθετεί μάλλον την τότε άποψη των νεαρών αξιωματικών ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμή από το να πολεμήσεις (και πιθανόν να πεθάνεις) για την Βασίλισσα και την πατρίδα (έστω και στη μακρινή Αφρική). Δείχνει βέβαια τις τραγικές συνέπειες του πολέμου όταν οι αποδεκατισμένοι "ήρωες" εεπιστρέφουν, αλλά η πίστη στα ιδανικά τους δεν αμφισβητείται. Ευχαριστώ, αλλά δεν θα πάρω...