ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΑ ΚΑΥΣΤΙΚΗ "ΞΥΠΟΛΗΤΗ ΚΟΜΙΣΣΑ"

Θεωρώ τον Joseph Mankiewicz (1909-1993) έναν από τους σημαντικότερους αμερικανούς σκηνοθέτες (θυμηθείτε το ""Όλα για την Εύα"" ή το "Σλουθ"). Ως εξαιρετική ταινία θεωρώ και την "Ξυπόλητη Κόμισσα" (Barefoot Contessa) του 1954 με την εκθαμβωτική Άβα Γκάρνερ και τον Χάμφρεϊ Μπόγκαρντ.
Η ταινία ξεκινά με την κηδεία της πρωταγωνίστριας, άρα ξέρεις από την πρώτη στιγμή ότι η ηρωίδα είναι νεκρή. Ανάμεσα σ' αυτούς που την παρακολουθούν βρίσκεται ένας περίλυπος Μπόγκαρντ. Αυτός, με φωνή off, είναι που μας διηγείται την παράξενη ιστορία της γυναίκας αυτής. Με συνεχή φλας μπακ το παζλ της ζωής της τραγικής ηρωίδας συμπληρώνεται και διάφοροι γρίφοι λύνονται: Γιατί, κατά τον αφηγητή, είναι "διάσημη, όμως πεθαίνει άγνωστη"; Και, κυρίως, τι σχέση έχουν μαζί της όσοι παρακολουθούν την κηδεία; Αυτό ειδικά είναι κάτι που θα σας ξαφνιάσει. Όχι, ο Μπόγκαρντ δεν είναι ο συντετριμμένος ερωτευμένος...
Το φιλμ μοιάζει με νουάρ, αλλά δεν είναι. Υιοθετεί κάποιες σταθερές του είδους (φωνή off που λέγαμε, καυστικές, θανατερές ατάκες, εκπλήξεις στην πορεία των πραγμάτων...), αλλά δεν είναι. Πρόκειται κυρίως για δραματική ταινία ή, αν προτιμάτε, για το ψυχολογικό πορτρέτο μιας εντελώς ασυνήθιστης γυναίκας. Ο έρωτας υπάρχει, δεν είναι όμως παθιασμένος, δεν είναι καν αυτός που κινεί τα νήματα και δημιουργεί ακραίες καταστάσεις. Δεν θα σας πω άλλα για λόγους spoiler.
Αυτό που είναι εκπληκτικό (και πολύ σπάνιο για το Χόλιγουντ της εποχής) είναι η καυστικότητα και η κοινωνικά κριτική στάση του φιλμ. Σπάνια έχουμε τόσο δριμεία κριτική της ζωής των πλούσιων (αριστοκρατών που σιγά - σιγά φθίνουν, αλλά και ισχυρών του χρήματος). Οι πρώτοι παρουσιάζονται απλούστατα ως παράσιτα. Άχρηστοι, ανούσιοι, που περιφέρουν την αφόρητη παρακμή τους σε βαρετές - πλην όμως πολυτελέστατες - δραστηριότητες. Οι δεύτεροι - ανάλογα με το χαρακτήρα και τα ψυχολογικά βίτσια του καθενός - είναι απλώς καθάρματα, με διαφορετικό τρόπο ο καθένας. Η καταγγελία της "υψηλής κοινωνίας" των τίτλων ή/και του χρήματος είναι πλήρης και εξουθενωτική. Από την άλλη υπάρχει μια άλλη εξ ίσου βιτριολική καταγγελία: Αυτή της show business και του ίδιου του χολιγουντιανού κινηματογράφου ειδικότερα (ο Μπόγκαρντ είναι ένας πρώην αλκοολικός σκηνοθέτης και σεναριογράφος του Χόλιγουντ, δίχως τίποτα το ηρωικό). Αδίστακτοι παραγωγοί, σκηνοθέτες που αναγκάζονται να σκύψουν το κεφάλι, δυστυχισμένοι σούπερσταρ, όλα συνθέτουν μια καθόλου κολακευτική τοιχογραφία του χώρου, και μάλιστα ζωγραφισμένη από τα μέσα (πιο μέσα δεν γίνεται). Και ανάμεσα σ' αυτά αναδύεται η ασυνήθιστη προσωπικότητα μιας σταρ η οποία, πολύ απλά, αμφισβητεί και αρνείται με κάθε τρόπο τον τρόπο ζωής της ως τέτοια. Όχι, είναι σα να λέει, δεν βρίσκεται στο χρήμα και τη φήμη η ευτυχία (κι αυτό, το τονίζω, όχι με μελοδραματικούς και ρομαντικούς τόνους). Τέλος να επισημάνω και τις ασυνήθιστες (για Χόλιγουντ τουλάχιστον) σχέσεις μεταξύ των ηρώων. Ο δεσμός δύο λαμπερών πρωταγωνιστών δεν είναι πάντοτε μια έντονη ερωτική ιστορία...
Ένα φιλμ με ασυνήθιστα στοιχεία και απροσδόκητα καταγγελτικό για τις σάπιες καταστάσεις που μας περιβάλλουν. Κλασικό!